متن قرارداد عقد ازدواج

متن قرارداد عقد ازدواج یا همان عقدنامه رسمی، مهم ترین سند حقوقی و شرعی است که مبنای تشکیل یک زندگی مشترک را بنیان می نهد و حقوق و تکالیف زوجین را به روشنی مشخص می کند. این سند، برخلاف دفتر بله برون که صرفاً یک توافق مقدماتی است، دارای اعتبار قانونی بوده و در دفاتر رسمی ثبت ازدواج به ثبت می رسد و ضمانت اجرای حقوقی و قضایی دارد. آگاهی دقیق از مفاد این قرارداد برای هر زوجی پیش از ورود به زندگی مشترک ضروری است تا با شناخت کامل، پایه های زندگی خود را بر عدالت و تفاهم بنا نهند.

ازدواج، پیوندی مقدس و بنیانی ترین قرارداد اجتماعی و حقوقی در هر جامعه ای است. در نظام حقوقی ایران، این پیوند از طریق عقد نکاح دائم رسمیت می یابد که مستلزم تنظیم و ثبت سندی با عنوان عقدنامه ازدواج دائم است. این سند نه تنها تعهدات شرعی و عرفی زوجین را منعکس می کند، بلکه به عنوان یک سند رسمی، پشتوانه حقوقی محکمی برای هر دو طرف فراهم می آورد. فهم عمیق از جزئیات این قرارداد، از جمله مشخصات هویتی، مهریه، و شروط ضمن عقد، به زوجین کمک می کند تا با دیدی باز و آگاهانه، وارد این مرحله از زندگی شوند و از بروز اختلافات آتی پیشگیری کنند. این مقاله با هدف ارائه راهنمایی جامع و تخصصی برای تمامی ابعاد متن قرارداد عقد ازدواج نگاشته شده است تا مخاطبان بتوانند با دانش کافی، بندهای این سند مهم را تنظیم و امضا کنند.

عقد ازدواج دائم چیست و چرا ثبت آن الزامی است؟

عقد ازدواج دائم، پیوندی شرعی و حقوقی است که بین یک زن و یک مرد برقرار می شود و بر خلاف عقد موقت (صیغه)، محدودیت زمانی ندارد و اصولاً برای تمام عمر است. این عقد، زمینه ساز تشکیل خانواده به عنوان کوچک ترین و اساسی ترین واحد جامعه است و آثار حقوقی و اجتماعی گسترده ای را به دنبال دارد. از منظر شرعی، عقد دائم با قرائت صیغه مخصوص و با رضایت طرفین و رعایت شرایط خاص شرعی منعقد می شود.

از منظر حقوقی، ازدواج دائم، یک قرارداد لازم الاجرا محسوب می شود که طرفین را ملتزم به حقوق و تکالیف خاصی می کند. اعتبار حقوقی عقدنامه به عنوان یک سند رسمی، از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا تنها از طریق ثبت رسمی است که این توافقات وارد چرخه حقوقی کشور شده و قابلیت استناد در مراجع قضایی و اداری را پیدا می کند.

اهمیت و اعتبار حقوقی عقدنامه به عنوان سند رسمی

عقدنامه ازدواج دائم، سندی رسمی است که پس از جاری شدن صیغه عقد شرعی، در دفاتر رسمی ازدواج و طلاق به ثبت می رسد. این سند، وجود رابطه زوجیت را به طور قانونی اثبات می کند و مبنای تمامی حقوق و تکالیف زوجین در طول زندگی مشترک، و در صورت لزوم، در زمان طلاق یا فسخ نکاح خواهد بود. بدون این سند رسمی، اثبات بسیاری از حقوق، از جمله نفقه، مهریه، ارث و حضانت فرزندان، دشوار یا غیرممکن می شود.

پیامدهای قانونی عدم ثبت رسمی ازدواج دائم

قانون حمایت خانواده، ثبت رسمی ازدواج دائم را اجباری می داند. عدم ثبت ازدواج دائم، پیامدهای قانونی متعددی برای زوجین، به ویژه برای مرد در پی دارد. مردی که بدون ثبت رسمی اقدام به ازدواج دائم کند، ممکن است به مجازات عدم ثبت ازدواج دائم محکوم شود. این مجازات می تواند شامل جزای نقدی و حتی حبس (در صورت عدم تکرار) باشد. علاوه بر این، زن و فرزندان حاصل از این ازدواج، در غیاب سند رسمی، برای اثبات نسب، مطالبه مهریه، نفقه و سایر حقوق خود با چالش های جدی روبرو خواهند شد. در موارد فوت یکی از زوجین نیز، عدم وجود سند رسمی می تواند مشکلات عدیده ای در بحث ارث و میراث ایجاد کند.

تفاوت های کلی عقد دائم و موقت

تفاوت اصلی میان عقد دائم و موقت در محدودیت زمانی است. عقد دائم بدون قید زمان مشخص منعقد می شود، در حالی که عقد موقت برای مدت زمان معینی (مثلاً یک ساعت، یک ماه یا چند سال) صورت می پذیرد و با اتمام مدت یا بخشش مدت از سوی مرد، پایان می یابد. در عقد موقت، برخی از حقوق و تکالیف زوجین، از جمله نفقه و ارث بری، به صورت پیش فرض وجود ندارد و باید ضمن عقد بر سر آن ها توافق شود، در حالی که در عقد دائم، این حقوق و تکالیف به طور خودکار و بر اساس قانون برقرار است. ثبت عقد موقت برخلاف عقد دائم، تنها در سه صورت اجباری است: باردار شدن زن، توافق طرفین، یا شرط ضمن عقد.

اجزای اصلی متن قرارداد عقد ازدواج دائم (تشریح بند به بند عقدنامه)

یک عقدنامه رسمی ازدواج دائم، شامل بخش های مشخصی است که هر یک از آنها اهمیت حقوقی خاص خود را دارند. آشنایی با این اجزا برای زوجین قبل از امضا، امری حیاتی است. این بخش ها به تفصیل در ادامه شرح داده می شوند.

مشخصات هویتی زوجین و والدین

اولین و اساسی ترین بخش عقدنامه، درج دقیق مشخصات هویتی زوجین و والدین آنهاست. این مشخصات شامل:

• نام، نام خانوادگی، نام پدر، شماره شناسنامه، کد ملی
• تاریخ تولد، محل صدور شناسنامه، دین، مذهب و تابعیت
• آدرس دقیق محل سکونت
• نام و نام خانوادگی والدین زوجین

نکات مهم: صحت اطلاعات و مطابقت کامل آنها با مدارک شناسایی (شناسنامه و کارت ملی) از اهمیت بالایی برخوردار است. هرگونه مغایرت یا اشتباه می تواند در آینده مشکلات حقوقی ایجاد کند، بنابراین بررسی دقیق این بخش پیش از امضا ضروری است.

تاریخ و محل ثبت عقد

این بخش شامل تاریخ دقیق انعقاد و ثبت عقد (به تاریخ شمسی و قمری)، شماره دفترخانه، و شماره دفتر ثبت ازدواج است. این اطلاعات برای استنادهای حقوقی بعدی و پیگیری های اداری از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

مهریه (صداق)

مهریه، یکی از ارکان اصلی عقد نکاح دائم است که در شرع اسلام و قانون مدنی ایران به رسمیت شناخته شده است. مهریه، مالی است که مرد در هنگام ازدواج به همسر خود می پردازد یا متعهد به پرداخت آن می شود. این حق مالی، از لحظه عقد، بر ذمه مرد قرار می گیرد و زن می تواند هر زمان که بخواهد (در صورت عندالمطالبه بودن) آن را مطالبه کند.

انواع مهریه: عندالمطالبه و عندالاستطاعه

مهریه به دو دسته اصلی تقسیم می شود که هر یک آثار حقوقی متفاوتی دارند:

1. مهریه عندالمطالبه: به این معناست که زن هر زمان که بخواهد، می تواند تمام یا بخشی از مهریه خود را از مرد مطالبه کند و مرد موظف به پرداخت آن است، بدون اینکه نیازی به اثبات تمکن مالی خود داشته باشد. در صورت عدم پرداخت، زن می تواند از طریق مراجع قانونی اقدام به توقیف اموال و دارایی های مرد کند.
2. مهریه عندالاستطاعه: در این نوع مهریه، پرداخت مهریه منوط به استطاعت مالی مرد است. به این معنی که زن برای مطالبه مهریه، باید ثابت کند که مرد توانایی مالی پرداخت آن را دارد. اثبات این موضوع می تواند فرآیند مطالبه مهریه را طولانی تر و پیچیده تر کند.

تفاوت اصلی مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه در بار اثبات تمکن مالی است؛ در عندالمطالبه، مرد باید عدم توانایی خود را ثابت کند، در حالی که در عندالاستطاعه، زن باید توانایی مالی مرد را به اثبات برساند.

در جدول زیر، تفاوت های کلیدی این دو نوع مهریه به صورت خلاصه آمده است:

ویژگی	مهریه عندالمطالبه	مهریه عندالاستطاعه
زمان مطالبه	هر زمان که زن بخواهد	هر زمان که زن بخواهد، مشروط به اثبات توانایی مرد
بار اثبات	مرد باید اعسار (ناتوانی مالی) خود را ثابت کند	زن باید استطاعت مالی مرد را ثابت کند
امکان جلب	برای 110 سکه (در صورت عدم پرداخت و اثبات اعسار)	معمولاً برای هیچ مقداری (تنها توقیف اموال)
سهولت وصول	نسبتاً سریع تر و ساده تر	پیچیده تر و زمان برتر

نحوه تعیین و ثبت مهریه

مهریه می تواند شامل هر مالی باشد که ارزش اقتصادی داشته و قابل تملک باشد. رایج ترین انواع مهریه عبارتند از:

• تعداد مشخصی سکه تمام بهار آزادی، نیم سکه یا ربع سکه
• مقداری طلا (وزن مشخص یا جواهرات)
• وجه نقد رایج کشور (مبلغ معین)
• املاک (مثلاً چند دانگ از یک آپارتمان یا زمین)
• خودرو، سهام شرکت یا سایر دارایی های منقول و غیرمنقول

نکات حقوقی مهم در مورد مهریه:

• سقف ۱۱۰ سکه برای ضمانت اجرای کیفری: این تصور که مهریه بیش از 110 سکه قابل وصول نیست، اشتباه است. سقف 110 سکه صرفاً مربوط به ضمانت اجرای کیفری (حبس مرد) است. به این معنی که مرد تنها تا سقف ۱۱۰ سکه امکان بازداشت و حبس را دارد و مازاد بر آن، تنها از طریق توقیف اموال و دارایی های وی قابل مطالبه است. کل مهریه توافق شده، صرف نظر از میزان آن، دین و تعهد مرد است و باید پرداخت شود.
• امکان توافق بر سر مهریه های خاص: زوجین می توانند بر سر مهریه های نمادین و معنوی نیز توافق کنند، مانند مهریه حضرت زهرا (س) (معادل پانصد درهم) یا یک جلد کلام الله مجید، یک شاخه نبات و یک آینه و شمعدان. این اقلام معمولاً در کنار مهریه مالی ذکر می شوند.
• ممنوعیت تغییر مهریه پس از عقد: اصولاً مهریه پس از عقد نکاح قابل تغییر نیست، مگر در موارد خاص و با توافق کتبی و رسمی طرفین و با رعایت تشریفات قانونی، که به آن ابراء (بخشیدن) یا هبه (هدیه) بخشی از مهریه گفته می شود و باید در دفترخانه اسناد رسمی ثبت شود.

شروط ضمن عقد نکاح (چاپی و اختیاری)

شروط ضمن عقد، بندهایی هستند که در متن عقدنامه گنجانده می شوند و حقوق و تکالیف اضافه ای را برای زوجین ایجاد می کنند. این شروط به دو دسته چاپی و اختیاری تقسیم می شوند.

شروط چاپی (۱۲ گانه طلاق)

در تمامی عقدنامه های رسمی، دوازده شرط چاپی وجود دارد که در واقع، مرد به زن وکالت می دهد تا در صورت تحقق هر یک از این شرایط، زن بتواند با مراجعه به دادگاه، برای طلاق خود اقدام کند. این شروط با هدف حمایت از حقوق زنان در مواقع خاص و تعدیل حق طلاق مرد وضع شده اند. امضای این شروط از سوی مرد، به زن حق می دهد تا در صورت وقوع هر یک از موارد زیر، از دادگاه تقاضای طلاق کند و دادگاه نیز اجازه طلاق را صادر خواهد کرد:

1. استنکاف شوهر از دادن نفقه زن به مدت ۶ ماه به هر عنوان و عدم امکان الزام او به تادیه نفقه. همچنین در مواردی که شوهر سایر حقوق واجبه زن را به مدت ۶ ماه وفا نکند و اجبار او به ایفاء هم ممکن نباشد.
2. سوء رفتار یا سوء معاشرت زوج به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیر قابل تحمل نماید.
3. ابتلای زوج به امراض صعب العلاج به نحوی که دوام زناشویی برای زوجه مخاطره آمیز باشد.
4. جنون زوج در مواردی که فسخ نکاح شرعاً ممکن نباشد.
5. عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال زوج به شغلی که طبق نظر دادگاه صالح، منافی مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد.
6. محکومیت شوهر به حکم قطعی به مجازات ۵ سال حبس یا بیشتر یا جزای نقدی که بر اثر عجز از پرداخت منجر به ۵ سال بازداشت شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد.
7. ابتلای زوج به هرگونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و ادامه زندگی مشترک برای زوجه دشوار باشد (مانند اعتیاد به مواد مخدر یا الکل).
8. زوج زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند. تشخیص ترک زندگی خانوادگی و تشخیص عذر موجه با دادگاه است. یا ۶ ماه متوالی، بدون عذر موجه از نظر دادگاه، غیبت نماید.
9. محکومیت قطعی زوج در اثر ارتکاب جرم و اجرای هرگونه مجازات اعم از حد و تعزیر که مغایر با حیثیت خانوادگی و شئون زوجه باشد. تشخیص اینکه مجازات مغایر با حیثیت و شئون خانوادگی است، با توجه به وضع و موقعیت زوجه و عرف و موازین دیگر، با دادگاه است.
10. در صورتی که پس از گذشت ۵ سال از عقد دائم، زوجه از شوهر خود به جهت عقیم بودن یا عوارض جسمی دیگر صاحب فرزند نشود.
11. در صورتی که زوج، مفقودالاثر شود و ظرف ۶ ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود.
12. زوج، همسر دیگری بدون رضایت زوجه اختیار کند یا به تشخیص دادگاه، نسبت به همسران خود، اجرای عدالت ننماید.

اهمیت امضا یا عدم امضای هر یک از این بندها برای زوجین بسیار زیاد است، چرا که این امضا می تواند حق طلاق را برای زن در شرایط خاص فراهم آورد. بنابراین، مطالعه دقیق و آگاهی از هر بند قبل از امضا، به هر دو طرف توصیه می شود.

شروط اختیاری و سفارشی

علاوه بر شروط چاپی، زوجین می توانند با توافق یکدیگر، شروط دیگری را نیز به صورت دست نویس یا تایپ شده در بخش سایر شرایط عقدنامه درج کنند. این شروط باید مطابق با قوانین و شرع باشند و نباید مخالف مقتضای ذات عقد ازدواج باشند. برخی از رایج ترین شروط اختیاری عبارتند از:

• وکالت بلاعزل در طلاق (حق طلاق برای زن): این شرط به زن این حق را می دهد که در هر زمان و تحت هر شرایطی (یا با شروط خاصی که توافق می شود)، بدون نیاز به رضایت مرد، خود را مطلقه کند. این وکالت باید به صورت بلاعزل و با حق توکیل به غیر تنظیم شود.
• حق تعیین مسکن: این شرط به زن اجازه می دهد تا محل زندگی مشترک را با توجه به شرایط و نیازهای خود تعیین کند.
• حق کار: این شرط به زن اجازه می دهد که بدون نیاز به اجازه مرد، به اشتغال در شغلی که مورد نظر اوست، ادامه دهد یا شغلی را انتخاب کند.
• حق تحصیل: این شرط به زن امکان می دهد تا بدون محدودیت و رضایت مرد، به تحصیلات خود در هر مقطعی ادامه دهد.
• حق خروج از کشور: این شرط به زن اجازه می دهد که بدون نیاز به اجازه شوهر، از کشور خارج شود و گذرنامه دریافت کند.
• شرط تنصیف اموال (تقسیم دارایی ها): این شرط به زن حق می دهد که در صورت طلاق به درخواست مرد (و نه به دلیل تخلف زن از وظایف همسری)، تا نصف اموالی که مرد در طول زندگی مشترک به دست آورده، به او منتقل شود. این شرط به طور پیش فرض در شروط ۱۲ گانه طلاق نیز وجود دارد اما می توان آن را به صورت مجزا نیز تاکید کرد.

نحوه درج این شروط در عقدنامه بسیار مهم است. باید با دقت و شفافیت کامل نوشته شوند تا هیچ ابهامی در آینده وجود نداشته باشد. توصیه می شود برای تنظیم این شروط، حتماً با یک وکیل یا مشاور حقوقی مجرب مشورت شود تا از اعتبار حقوقی آن ها اطمینان حاصل گردد.

شاهدان و امضاکنندگان

عقدنامه ازدواج باید توسط زوجین، وکیل (در صورت وجود)، دو شاهد عاقل و بالغ (معمولاً از مردان فامیل) و سردفتر ازدواج امضا شود. امضای شاهدان برای اعتبار شرعی و قانونی عقد و همچنین برای اثبات هویت و توافقات انجام شده، حائز اهمیت است.

مراحل تنظیم و ثبت رسمی عقدنامه ازدواج دائم

ثبت رسمی ازدواج دائم فرآیندی مشخص دارد که زوجین باید آن را طی کنند. رعایت این مراحل برای قانونی شدن پیوند زناشویی و بهره مندی از حقوق و مزایای آن ضروری است.

مدارک لازم برای ثبت ازدواج دائم

برای ثبت ازدواج دائم، زوجین باید مدارک زیر را تهیه و به دفتر ازدواج ارائه دهند:

• اصل شناسنامه و کارت ملی زوجین
• اصل شناسنامه پدر عروس (در صورت حیات و نیاز به اجازه)
• کارت پایان خدمت یا معافیت دائم برای آقا (یا گواهی اشتغال به تحصیل)
• گواهی انجام آزمایشات پیش از ازدواج (شامل آزمایش های عدم اعتیاد، تالاسمی و بیماری های مقاربتی)
• اجازه پدر یا جد پدری برای دوشیزه (در صورت عدم وجود پدر، ارائه گواهی فوت یا حکم دادگاه)
• یک قطعه عکس پرسنلی از هر یک از زوجین
• حضور دو شاهد مرد عاقل و بالغ همراه با مدارک شناسایی

فرایند مراجعه به دفاتر ازدواج و انجام آزمایشات پیش از ازدواج

ابتدا زوجین باید به یکی از دفاتر رسمی ازدواج مراجعه کرده و وقت قبلی برای ثبت عقد دریافت کنند. سردفتر، آنها را برای انجام آزمایشات پزشکی لازم به مراکز بهداشتی معرفی می کند. این آزمایشات شامل بررسی هایی برای بیماری های ژنتیکی، اعتیاد و برخی بیماری های عفونی است و نتایج آن برای صدور گواهی عدم منع ازدواج ضروری است. پس از دریافت گواهی، زوجین به همراه مدارک کامل و شاهدان به دفترخانه باز می گردند.

نقش سردفتر در عقد و ثبت رسمی

سردفتر ازدواج، مقام رسمی است که وظیفه جاری کردن صیغه عقد شرعی و ثبت قانونی آن را بر عهده دارد. سردفتر پس از بررسی مدارک و اطمینان از کامل بودن شرایط، صیغه عقد را قرائت می کند و سپس اقدام به ثبت مفاد عقدنامه در دفاتر رسمی و صدور سند ازدواج می نماید. سردفتر همچنین موظف است تمامی مفاد و شروط مندرج در عقدنامه را برای زوجین توضیح دهد تا آنها با آگاهی کامل اقدام به امضا کنند.

نکات مهم هنگام خواندن و امضای نهایی عقدنامه

پیش از امضای نهایی، زوجین باید با دقت کامل تمامی بندهای عقدنامه، به خصوص مشخصات هویتی، میزان مهریه، نوع مهریه (عندالمطالبه یا عندالاستطاعه) و تمامی شروط چاپی و اختیاری را مطالعه کنند. هرگونه ابهام یا سوالی باید قبل از امضا از سردفتر پرسیده شود. اطمینان از صحت اطلاعات و درک کامل تعهدات و حقوق، از اهمیت حیاتی برخوردار است. امضای این سند، به معنای پذیرش تمامی مفاد آن است و تغییرات بعدی بسیار دشوار خواهد بود.

نمونه متن قرارداد عقد ازدواج دائم (با جزئیات و قالب عمومی)

در این بخش، یک نمونه کلی از ساختار و محتوای یک عقدنامه رسمی ازدواج دائم ارائه می شود. این نمونه با جای خالی برای پر کردن اطلاعات خاص هر زوج طراحی شده است تا به عنوان یک الگو برای آشنایی بیشتر مورد استفاده قرار گیرد. لازم به ذکر است که فرم های عقدنامه رسمی در دفاتر ازدواج، قالب استاندارد و قانونی دارند که جزئیات آن ممکن است کمی متفاوت باشد.

بسم الله الرحمن الرحیم

با استعانت از خداوند متعال و در سایه تعالیم الهی دین مبین اسلام و سنت نبی اکرم (ص) و به منظور تحکیم بنیاد خانواده و در راستای تحقق امر مقدس ازدواج، عقد نکاح دائم بین زوجین زیر جاری و به ثبت می رسد:

مشخصات زوجین

• زوجه:
  • نام: [نام کامل عروس]
  • نام خانوادگی: [نام خانوادگی عروس]
  • نام پدر: [نام پدر عروس]
  • شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه عروس]
  • کد ملی: [کد ملی عروس]
  • تاریخ تولد: [تاریخ تولد عروس]
  • محل صدور شناسنامه: [محل صدور شناسنامه عروس]
  • دین: اسلام، مذهب: [شیعه/سنی]
  • تابعیت: ایرانی
  • آدرس دقیق: [آدرس محل سکونت عروس]
  • باکره/غیر باکره: [وضعیت باکرگی] (با گواهی پزشکی قانونی شماره [شماره گواهی] مورخ [تاریخ گواهی] یا اقرار کتبی)
• زوج:
  • نام: [نام کامل داماد]
  • نام خانوادگی: [نام خانوادگی داماد]
  • نام پدر: [نام پدر داماد]
  • شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه داماد]
  • کد ملی: [کد ملی داماد]
  • تاریخ تولد: [تاریخ تولد داماد]
  • محل صدور شناسنامه: [محل صدور شناسنامه داماد]
  • دین: اسلام، مذهب: [شیعه/سنی]
  • تابعیت: ایرانی
  • آدرس دقیق: [آدرس محل سکونت داماد]

مشخصات والدین

• نام و نام خانوادگی پدر زوج: [نام پدر داماد]
• نام و نام خانوادگی مادر زوج: [نام مادر داماد]
• نام و نام خانوادگی پدر زوجه: [نام پدر عروس]
• نام و نام خانوادگی مادر زوجه: [نام مادر عروس]

تاریخ و محل ثبت

• تاریخ اجرای صیغه عقد: [تاریخ شمسی] برابر با [تاریخ قمری]
• شماره دفترخانه ازدواج: [شماره دفترخانه]
• آدرس دفترخانه: [آدرس کامل دفترخانه]
• شماره ترتیب ثبت در دفتر ثبت ازدواج: [شماره ترتیب]

مهریه (صداق)

مهریه معین و معلوم زوجه، بنا به توافق و رضایت طرفین، به شرح زیر تعیین و بر ذمه زوج قرار گرفت:

1. یک جلد کلام الله مجید
2. یک شاخه نبات
3. یک جام آینه و یک جفت شمعدان
4. تعداد [عدد] عدد سکه تمام بهار آزادی طرح جدید (یا قدیم / طرح امام خمینی) که به صورت [عندالمطالبه / عندالاستطاعه] می باشد.
5. و مبلغ [مبلغ به ریال] ریال معادل [مبلغ به تومان] تومان وجه رایج جمهوری اسلامی ایران.
6. و [تعداد دانگ] دانگ از ملک مسکونی به آدرس [آدرس ملک] با پلاک ثبتی [پلاک ثبتی] (یا هر مال منقول یا غیرمنقول دیگر).

مهرالسنه حضرت فاطمه زهرا (س) نیز به عنوان نمادی از معنویت، لحاظ گردید.

شروط ضمن عقد نکاح

الف) شرط تنصیف دارایی (شرط ۱۲ گانه اول): ضمن عقد نکاح / خارج لازم، زوجه شرط نمود هرگاه طلاق، بنا به درخواست زوجه نباشد و طبق تشخیص دادگاه، تقاضای طلاق، ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار وی نبوده باشد، زوج موظف است تا نصف دارایی موجود خود را که در ایام زناشویی با او بدست آورده یا معادل آن را طبق نظر دادگاه، بلاعوض، به زوجه منتقل نماید. (زوج موافقت خود را با امضاء این شرط اعلام می دارد)

ب) وکالت در طلاق زوجه (شروط ۱۲ گانه دوم تا دوازدهم و سایر شرایط اختیاری): ضمن عقد نکاح / خارج لازم، زوج به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر داد که در موارد مشروحه زیر، با مراجعه به دادگاه و اخذ مجوز از دادگاه پس از انتخاب نوع طلاق، خود را مطلقه نماید و نیز، به زوجه، وکالت بلاعزل با حق توکیل غیر داد تا در صورت بذل از طرف او، قبول نماید. (زوج موافقت خود را با امضاء این شرط اعلام می دارد)

موارد مشروحه فوق عبارتند از: (همان ۱۲ بند ذکر شده در بخش شروط ۱۲ گانه طلاق)

ج) سایر شروط اختیاری و توافقی:

1. حق تعیین مسکن: زوجه حق تعیین و تغییر محل سکونت مشترک را دارد. (زوج موافقت خود را با امضاء این شرط اعلام می دارد)
2. حق کار: زوجه حق اشتغال به هر شغل و حرفه ای را که مصلحت بداند، دارد. (زوج موافقت خود را با امضاء این شرط اعلام می دارد)
3. حق تحصیل: زوجه حق ادامه تحصیل تا هر مقطعی که مایل باشد را دارد. (زوج موافقت خود را با امضاء این شرط اعلام می دارد)
4. حق خروج از کشور: زوجه حق خروج از کشور را بدون نیاز به کسب اجازه مجدد از زوج در هر سفر و برای هر مقصد دارد. (زوج موافقت خود را با امضاء این شرط اعلام می دارد)

شاهدان و امضاکنندگان

• امضاء زوج: [امضا]
• امضاء زوجه: [امضا]
• امضاء شاهد اول (نام و نام خانوادگی، شماره ملی): [امضا]
• امضاء شاهد دوم (نام و نام خانوادگی، شماره ملی): [امضا]
• امضاء سردفتر (مهر و امضاء): [مهر و امضا]

توجه: نمونه فرم خام عقدنامه ازدواج برای آشنایی بیشتر و الگوبرداری، در قالب فایل PDF از طریق وبسایت های معتبر حقوقی قابل دانلود است. این نمونه فقط برای درک ساختار کلی ارائه شده و برای جزئیات قانونی و تنظیم دقیق، مراجعه به دفاتر ازدواج و مشاور حقوقی ضروری است.

نکات حقوقی مهم که هر زوج باید بداند

آگاهی از برخی نکات حقوقی پیش و پس از عقد ازدواج، می تواند از بسیاری از مشکلات و اختلافات احتمالی در آینده جلوگیری کند. این آگاهی، به زوجین کمک می کند تا با دیدی واقع بینانه و مسئولانه وارد زندگی مشترک شوند.

اهمیت مشاوره با وکیل یا مشاور حقوقی پیش از عقد

با توجه به اهمیت و پیچیدگی های حقوقی سند ازدواج، به شدت توصیه می شود که زوجین پیش از امضای عقدنامه، به خصوص در صورت تمایل به درج شروط خاص و اختیاری، با یک وکیل یا مشاور حقوقی مجرب مشورت کنند. مشاور حقوقی می تواند تمامی بندهای عقدنامه را توضیح دهد، پیامدهای حقوقی هر شرط را بیان کند و در تنظیم دقیق و شفاف شروط اختیاری، راهنمایی های لازم را ارائه نماید. این اقدام، سرمایه گذاری برای آینده ای پایدارتر و کاهش ریسک های حقوقی است.

نحوه نگهداری از سند ازدواج و اقدامات لازم در صورت مفقودی

سند ازدواج یک سند رسمی و بسیار با اهمیت است که باید با دقت و در مکانی امن نگهداری شود. در صورت مفقود شدن سند ازدواج، جای نگرانی نیست؛ زوجین می توانند با مراجعه به دفترخانه ای که عقد در آن ثبت شده است، درخواست رونوشت سند ازدواج را بدهند. سردفتر پس از احراز هویت و بررسی سوابق، یک رونوشت برابر با اصل از سند ازدواج را صادر خواهد کرد که دارای اعتبار قانونی سند اصلی است. در صورت انحلال دفترخانه، باید به اداره ثبت اسناد و املاک مراجعه نمود.

آثار حقوقی اقرار به باکرگی و عدم آن

در عقدنامه ازدواج، بخشی برای درج وضعیت باکرگی زوجه وجود دارد. اقرار به باکرگی یا عدم آن، آثار حقوقی خاصی دارد. به عنوان مثال، در صورت باکره بودن زن، مهریه پس از عقد به طور کامل به ذمه مرد است، اما در صورت فسخ نکاح قبل از نزدیکی (به هر دلیل)، زن مستحق نصف مهریه می شود. در صورتی که زن غیر باکره باشد، این مورد در عقدنامه ذکر می شود. در برخی موارد، ممکن است برای تعیین وضعیت باکرگی، نیاز به گواهی پزشک قانونی باشد.

سن قانونی ازدواج

طبق قانون مدنی ایران، حداقل سن قانونی برای ازدواج دختران ۱۳ سال تمام شمسی و برای پسران ۱۵ سال تمام شمسی است. با این حال، ازدواج دختر زیر ۱۳ سال و پسر زیر ۱۵ سال فقط با اجازه ولی قهری (پدر یا جد پدری) و تایید دادگاه امکان پذیر است، مشروط بر آنکه مصلحت طفل رعایت شود و با رعایت شرایط قانونی و شرعی انجام گیرد. ازدواج زیر سن قانونی بدون حکم دادگاه و رضایت ولی، غیرقانونی بوده و می تواند مجازات هایی برای زوج به همراه داشته باشد.

سوالات متداول (FAQ) در مورد عقدنامه ازدواج

آیا می توان پس از عقد، شروطی را به عقدنامه اضافه کرد؟

اصولاً اضافه کردن شروط به عقدنامه پس از جاری شدن صیغه عقد و ثبت آن، به همان شکل اولیه امکان پذیر نیست. با این حال، زوجین می توانند با مراجعه به دفاتر اسناد رسمی و با توافق یکدیگر، شروط جدیدی را در قالب قرارداد جداگانه یا صلح نامه ثبت کنند که این قرارداد نیز دارای اعتبار قانونی است و به صورت یک سند مستقل در کنار عقدنامه اصلی قرار می گیرد. این شروط باید به صورت کاملاً دقیق و روشن تنظیم شوند و مغایر با شرع و قانون نباشند.

تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه در عمل چیست؟

در عمل، تفاوت اصلی این دو نوع مهریه در فرآیند مطالبه و اثبات است. در مهریه عندالمطالبه، زن به محض درخواست، می تواند برای وصول مهریه اقدام کند و مرد مکلف به پرداخت است. اگر مرد توانایی پرداخت نداشته باشد، باید اعسار خود را در دادگاه ثابت کند و مهریه به صورت اقساطی تعیین خواهد شد و در صورت عدم پرداخت اقساط تا سقف ۱۱۰ سکه، امکان جلب او وجود دارد. اما در مهریه عندالاستطاعه، بار اثبات تمکن مالی مرد بر عهده زن است. یعنی زن باید در دادگاه ثابت کند که مرد توانایی مالی پرداخت مهریه را دارد. این موضوع می تواند فرآیند مطالبه را پیچیده تر و طولانی تر کند و معمولاً برای مهریه عندالاستطاعه، حکم جلب صادر نمی شود و تنها از طریق توقیف اموال (در صورت وجود) می توان اقدام کرد.

چگونه می توان حق طلاق را در عقدنامه ثبت کرد؟

حق طلاق (وکالت در طلاق) برای زن، از طریق درج شرط ضمن عقد در عقدنامه رسمی امکان پذیر است. این شرط باید به صورت وکالت بلاعزل در طلاق با حق توکیل به غیر تنظیم شود. به این معنی که مرد به زن وکالت می دهد که در هر زمان یا تحت شرایط خاصی که در وکالتنامه قید می شود، بتواند از طرف مرد خود را مطلقه کند. این وکالت باید به گونه ای تنظیم شود که مرد نتواند آن را فسخ کند و زن بتواند حتی در غیاب مرد، مراحل طلاق را طی کند. مشاوره با وکیل در تنظیم دقیق این شرط حیاتی است.

آیا در صورت نداشتن پدر، می توان عقد ازدواج دائم را ثبت کرد؟

بله، در صورت نداشتن پدر، ثبت عقد ازدواج دائم برای دوشیزه امکان پذیر است. اگر پدر فوت کرده باشد، ارائه گواهی فوت پدر به دفتر ازدواج کافی است. در این صورت، اجازه ولی قهری (جد پدری) نیز لازم نیست، مگر آنکه جد پدری نیز موجود باشد و قانوناً وظیفه ولایت را برعهده گیرد. اگر پدر زنده باشد اما به دلایلی غایب یا محجور باشد و نتوان اجازه او را گرفت، دختر می تواند با مراجعه به دادگاه و اثبات مصلحت خود برای ازدواج، از دادگاه اجازه ازدواج را دریافت کند.

اگر یکی از شروط ضمن عقد نقض شود، چه اقداماتی می توان انجام داد؟

در صورتی که یکی از شروط ضمن عقد (چه چاپی و چه اختیاری) توسط زوجین نقض شود، طرف متضرر می تواند با استناد به همان شرط، به مراجع قضایی مراجعه کند. به عنوان مثال، اگر مرد شرط حق کار زن را نقض کند و مانع اشتغال او شود، زن می تواند با اثبات نقض شرط، برای دریافت حق طلاق یا سایر حقوق خود اقدام نماید. دادگاه پس از بررسی مدارک و شواهد، در صورت احراز نقض شرط، حکم مقتضی را صادر خواهد کرد. بسته به نوع شرط، ممکن است پیامدهای حقوقی متفاوتی از جمله حق فسخ نکاح (در موارد خاص)، حق طلاق یا مطالبه خسارت برای طرف متضرر ایجاد شود.

نتیجه گیری

متن قرارداد عقد ازدواج، سندی فراتر از یک کاغذ معمولی است؛ این سند، نقشه راه یک زندگی مشترک، تعیین کننده حقوق و تکالیف زوجین و ضامن عدالت و پایداری خانواده است. با آگاهی کامل و دقیق از تمامی اجزای این قرارداد، از مشخصات هویتی و مهریه گرفته تا شروط ۱۲ گانه طلاق و شروط اختیاری، زوجین می توانند با اطمینان خاطر بیشتری قدم در مسیر زندگی مشترک بگذارند.

شناخت کامل این سند، نه تنها از بروز اختلافات احتمالی در آینده جلوگیری می کند، بلکه به زوجین ابزاری حقوقی برای حل و فصل مسائل احتمالی با تفاهم و عدالت می دهد. توصیه اکید می شود که پیش از امضای نهایی عقدنامه، حتماً از مشاوره حقوقی تخصصی بهره مند شوید تا تمامی جوانب این تعهد مهم، به روشنی برای شما تبیین گردد. آگاهی حقوقی، ستون فقرات یک ازدواج موفق و پیشگیری از اختلافات آتی است و به زوجین کمک می کند تا زندگی مشترک خود را بر پایه های مستحکم تری بنا نهند. مطالعه دقیق این راهنما و استفاده از منابع معتبر، گامی اساسی در جهت تصمیم گیری آگاهانه و مسئولانه برای یک زندگی پربار و سرشار از آرامش است.