چرا یادگیری CRM برای رشد هر کسب وکار ضروری است؟

چرا یادگیری و به‌کارگیری CRM برای رشد پایدار هر کسب‌وکاری ضروری است؟

یادگیری و به‌کارگیری CRM برای رشد پایدار کسب‌وکارها ضروری است زیرا این سیستم با یکپارچه‌سازی اطلاعات مشتری، بهبود تعاملات، افزایش رضایت و وفاداری، بهینه‌سازی فرآیندهای فروش و بازاریابی، و ارائه بینش‌های داده‌محور، سازمان‌ها را قادر می‌سازد تا در بازار رقابتی امروز پیشرو باشند و به اهداف سودآوری و مقیاس‌پذیری دست یابند. در دنیای پرشتاب امروز، که مشتریان گزینه‌های بی‌شماری برای انتخاب دارند و انتظاراتشان روزبه‌روز افزایش می‌یابد، دیگر نمی‌توان تنها با اتکا به محصول یا خدمتی عالی، موفقیت بلندمدت را تضمین کرد. کلید موفقیت، در ایجاد و حفظ رابطه‌ای عمیق و معنی‌دار با مشتریان نهفته است. آمارهای جهانی نشان می‌دهد که بازار مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) به سرعت در حال رشد است و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2024 به ارزش 43.5 میلیارد دلار در سطح جهانی برسد، که این خود گواهی بر اهمیت روزافزون آن است. در ادامه این مقاله، به ابعاد مختلف این ضرورت، چالش‌هایی که CRM حل می‌کند و مزایای عملی آن برای هر کسب‌وکاری خواهیم پرداخت.

CRM چیست و چرا در قلب هر کسب‌وکار مشتری‌مدار قرار دارد؟

مدیریت ارتباط با مشتری یا CRM (Customer Relationship Management) فراتر از یک نرم‌افزار، یک رویکرد استراتژیک و فلسفه‌ای است که مشتری را در کانون تمام فعالیت‌های کسب‌وکار قرار می‌دهد. هدف اصلی CRM، بهبود مستمر تعاملات با مشتریان، از اولین برخورد تا تبدیل شدن به مشتری وفادار و حتی فراتر از آن است. این سیستم به سازمان‌ها کمک می‌کند تا با جمع‌آوری، سازماندهی و تحلیل داده‌های مشتریان، درک عمیق‌تری از نیازها، ترجیحات و رفتارهای آن‌ها پیدا کنند و بر اساس این بینش‌ها، تصمیمات استراتژیک‌تری بگیرند.

تعریف جامع CRM

CRM یک استراتژی جامع کسب‌وکار است که فناوری، فرآیندها و فرهنگ سازمانی را با هم ادغام می‌کند تا تعاملات با مشتری را در طول چرخه عمر مشتری بهبود بخشد. این سیستم به شرکت‌ها امکان می‌دهد تا داده‌های مشتری را از کانال‌های مختلف – مانند وب‌سایت، تلفن، ایمیل، چت زنده، رسانه‌های اجتماعی و تیم‌های فروش و خدمات مشتری – جمع‌آوری کرده و در یک پایگاه داده مرکزی ذخیره کنند. این تجمیع داده‌ها، دیدگاهی ۳۶۰ درجه از هر مشتری را فراهم می‌آورد و به تیم‌ها اجازه می‌دهد تا با اطلاعات کامل و یکپارچه به مشتریان خدمت‌رسانی کنند.

اجزای اصلی یک سیستم CRM

یک سیستم CRM کارآمد، معمولاً از چندین جزء کلیدی تشکیل شده است که هر یک به جنبه‌های خاصی از مدیریت ارتباط با مشتری می‌پردازند:

• اتوماسیون فروش (Sales Automation): فرآیندهای فروش را از مدیریت سرنخ تا نهایی کردن معامله، خودکار و بهینه‌سازی می‌کند.
• اتوماسیون بازاریابی (Marketing Automation): کمپین‌های بازاریابی را برنامه‌ریزی، اجرا و رصد می‌کند، از جمله ایمیل مارکتینگ و مدیریت کمپین‌ها.
• اتوماسیون خدمات مشتری (Customer Service Automation): ابزارهایی برای مدیریت درخواست‌ها، تیکت‌ها و پشتیبانی مشتری فراهم می‌آورد تا پاسخگویی سریع‌تر و کارآمدتر باشد.
• تحلیل داده‌ها و گزارش‌گیری (Data Analytics & Reporting): داده‌های مشتری را تحلیل کرده و گزارش‌های جامعی ارائه می‌دهد تا بینش‌های ارزشمندی برای تصمیم‌گیری‌های استراتژیک به دست آید.

فلسفه مشتری‌مداری (Customer-Centricity)

CRM صرفاً ابزاری برای ذخیره اطلاعات نیست؛ بلکه تجلی عملی فلسفه مشتری‌مداری است. این فلسفه به این معناست که تمام تصمیمات، فرآیندها و استراتژی‌های یک سازمان، با در نظر گرفتن نیازها و انتظارات مشتریان طراحی می‌شوند. با پیاده‌سازی CRM، کسب‌وکارها می‌توانند از رویکرد محصول‌محور یا فروش‌محور فاصله گرفته و به سمت مدلی مشتری‌محور حرکت کنند، جایی که ارزش‌آفرینی برای مشتری و تجربه او، اولویت اصلی است. این تغییر رویکرد به معنای ارائه خدمات شخصی‌سازی‌شده، حل سریع مشکلات و پیش‌بینی نیازهای آینده مشتری است.

چرا “یادگیری” CRM مهم است؟

دانش و درک عمیق از نحوه کارکرد CRM، مزایای آن و چگونگی پیاده‌سازی موفق آن، از اهمیت بالایی برخوردار است. بدون  آموزش crm و شناخت درست این ابزار، ممکن است سرمایه‌گذاری در آن به نتایج مطلوب نرسد. دوره آموزش crm و کلاس آموزش crm فرصتی بی‌نظیر برای افراد و سازمان‌هاست تا مهارت‌های لازم برای بهره‌برداری حداکثری از این سیستم را کسب کنند. آموزش مدیریت ارتباط با مشتری نه تنها نحوه کار با نرم‌افزارهای مختلف را آموزش می‌دهد، بلکه فلسفه و استراتژی‌های پشت آن را نیز تبیین می‌کند. شرکت در کلاس آموزش crm مجتمع فنی تهران یا سایر مراکز معتبر، تضمین‌کننده این است که پرسنل و مدیران، با بینشی کامل و جامع، قادر به استفاده بهینه از CRM خواهند بود و می‌توانند این ابزار قدرتمند را در راستای اهداف رشد و توسعه کسب‌وکار خود به کار گیرند.

۱۰ نشانه حیاتی که می‌گویند کسب‌وکار شما نیازمند یادگیری و پیاده‌سازی CRM است

بسیاری از کسب‌وکارها، ابتدا با مشکلاتی مواجه می‌شوند که بعداً متوجه می‌شوند راه حل آن‌ها در یک سیستم مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) نهفته است. اگر هر یک از نشانه‌های زیر را در سازمان خود مشاهده می‌کنید، زمان آن رسیده که به طور جدی به آموزش crm و پیاده‌سازی آن فکر کنید.

۱. سرنخ‌ها و فرصت‌های فروش از دست می‌روند

اگر تیم فروش شما در پیگیری سرنخ‌ها نامنظم عمل می‌کند، اطلاعات تماس‌ها و جلسات به درستی ثبت نمی‌شوند و فرصت‌های ارزشمند به سادگی از دست می‌روند، این نشانه نیاز به CRM است. یک سیستم CRM مدیریت جامع سرنخ‌ها را فراهم می‌آورد، اتوماسیون پیگیری‌ها را ممکن می‌سازد و به رصد دقیق مراحل فروش کمک می‌کند.

۲. عدم درک کامل از مشتریان و نیازهای آن‌ها

آیا اطلاعات مشتریان شما پراکنده است و نمی‌توانید یک پروفایل جامع و ۳۶۰ درجه از هر مشتری ایجاد کنید؟ بدون درک عمیق از سوابق خرید، تعاملات قبلی و ترجیحات مشتری، شخصی‌سازی خدمات و محصولات غیرممکن است. CRM با تجمیع داده‌ها، بخش‌بندی مشتریان و شخصی‌سازی تعاملات، این مشکل را حل می‌کند.

۳. نارضایتی مشتری و کاهش وفاداری

خدمات پس از فروش ضعیف، پاسخگویی دیرهنگام به شکایات و عدم ثبت سوابق مشکلات مشتریان، به سرعت منجر به نارضایتی و کاهش وفاداری آن‌ها می‌شود. CRM با بهبود سیستم پشتیبانی، مدیریت تیکت‌ها و افزایش سرعت پاسخگویی، تجربه مشتری را به طور چشمگیری بهبود می‌بخشد و به افزایش رضایت مشتری کمک می‌کند.

۴. ناهماهنگی بین دپارتمان‌های فروش، بازاریابی و خدمات مشتری

وجود سیلوهای اطلاعاتی و عدم اشتراک‌گذاری داده‌ها بین دپارتمان‌های مختلف، منجر به تکرار کارها، تناقض در پیام‌ها و اتلاف منابع می‌شود. CRM با فراهم آوردن یک پلتفرم یکپارچه، جریان‌های کاری مشترک و دیدگاهی واحد از مشتری، هماهنگی را در سراسر سازمان ایجاد می‌کند.

۵. دشواری در تحلیل عملکرد و تصمیم‌گیری داده‌محور

اگر گزارش‌گیری دستی زمان‌بر است، پیش‌بینی‌ها دقیق نیستند و مدیران از فقدان بینش‌های استراتژیک رنج می‌برند، CRM راه حل است. این سیستم با ابزارهای گزارش‌گیری پیشرفته و داشبوردهای مدیریتی لحظه‌ای، امکان تحلیل دقیق عملکرد و تصمیم‌گیری‌های داده‌محور را فراهم می‌کند.

۶. کمپین‌های بازاریابی غیرموثر و پرهزینه

هدف‌گذاری غلط، ارسال پیام‌های عمومی به جای پیام‌های شخصی‌سازی‌شده و عدم توانایی در اندازه‌گیری بازگشت سرمایه (ROI) کمپین‌های بازاریابی، منابع زیادی را هدر می‌دهد. CRM با بخش‌بندی دقیق مخاطب، اتوماسیون بازاریابی و اندازه‌گیری کارایی کمپین‌ها، به بهینه‌سازی هزینه‌ها و افزایش اثربخشی کمک می‌کند.

۷. مدیریت ضعیف ارتباطات و تاریخچه تعاملات

عدم ثبت مکالمات، ایمیل‌ها و جلسات با مشتریان، منجر به فراموشی جزئیات مهم و تکرار سؤالات می‌شود. CRM تمامی تعاملات را به صورت خودکار ثبت می‌کند و دسترسی سریع به سوابق را فراهم می‌آورد، که این امر به بهبود کیفیت ارتباطات کمک شایانی می‌کند.

۸. عدم توانایی در شناسایی مشتریان ارزشمند و وفادار

اگر کسب‌وکار شما ابزاری برای دسته‌بندی مشتریان بر اساس ارزش، پتانسیل و وفاداری آن‌ها ندارد، نمی‌توانید برنامه‌های وفادارسازی موثری را تدوین کنید. CRM با شناسایی و رتبه‌بندی مشتریان، به شما کمک می‌کند تا بر ارزشمندترین مشتریان خود تمرکز کنید.

۹. پیچیدگی و زمان‌بر بودن فرآیندهای داخلی

انجام دستی کارهای تکراری، فرآیندهای غیرشفاف و بوروکراسی زیاد، بهره‌وری تیم‌ها را کاهش می‌دهد. CRM با اتوماسیون فرآیندهای فروش و بازاریابی، به افزایش کارایی و شفافیت در عملیات داخلی سازمان کمک می‌کند.

۱۰. فقدان مقیاس‌پذیری برای رشد آینده

سیستم‌های دستی یا قدیمی، با افزایش حجم عملیات و تعداد مشتریان، کارایی خود را از دست می‌دهند و مانع رشد می‌شوند. CRM زیرساختی انعطاف‌پذیر فراهم می‌آورد که می‌تواند از رشد و توسعه کسب‌وکار شما در بلندمدت حمایت کند و اطمینان دهد که کیفیت خدمات با افزایش حجم کار، افت نمی‌کند.

بر اساس گزارش دانشگاه هاروارد، نرم‌افزار CRM اکنون از دیگر سیستم‌های مدیریت بانک اطلاعاتی پیشی گرفته و به بزرگترین بازار نرم‌افزاری در جهان تبدیل شده است.

تیم‌های کاری و مدیران و همچنین کلاس آموزش crm می‌توانند برای رشد و توسعه کسب‌وکار خود یک استراتژی موثر و کارآمد بسازند.

مزایای بی‌شمار یادگیری و به‌کارگیری CRM برای رشد پایدار کسب‌وکار شما

پیاده‌سازی موفق CRM، نتایج ملموس و قابل اندازه‌گیری را به ارمغان می‌آورد که به طور مستقیم بر رشد و سودآوری کسب‌وکار تأثیر می‌گذارد. در اینجا به برخی از مهم‌ترین مزایای آن اشاره می‌کنیم:

ویژگی	وضعیت بدون CRM	وضعیت با CRM
مدیریت سرنخ	پراکنده، از دست رفتن فرصت‌ها	متمرکز، پیگیری خودکار
درک مشتری	ناقص، عدم شخصی‌سازی	جامع، پروفایل ۳۶۰ درجه
وفاداری مشتری	پایین، نارضایتی بالا	بالا، تجربه شخصی‌سازی شده
هماهنگی تیمی	سیلوهای اطلاعاتی، ناهماهنگ	یکپارچه، همکاری مؤثر
تحلیل داده‌ها	دستی، زمان‌بر، غیردقیق	خودکار، لحظه‌ای، بینش‌محور

افزایش چشمگیر درآمد و فروش

CRM با بهبود نرخ تبدیل سرنخ‌ها به مشتری، شناسایی فرصت‌های فروش متقابل (Cross-selling) و فروش بیشتر (Up-selling)، و بهینه‌سازی مدیریت pipeline فروش، به افزایش قابل توجه درآمد کمک می‌کند. گزارش‌ها نشان می‌دهد کسب‌وکارهایی که از CRM استفاده می‌کنند، تا ۸۰ درصد افزایش فروش را تجربه کرده‌اند. همچنین، این سیستم با تسریع چرخه فروش، تیم‌ها را قادر می‌سازد تا در زمان کمتری، معاملات بیشتری را نهایی کنند.

ایجاد و حفظ وفاداری مشتری

یکی از مهم‌ترین دستاوردهای CRM، ارائه تجربه مشتری بی‌نظیر و شخصی‌سازی‌شده است. با دسترسی به اطلاعات کامل مشتری، تیم‌ها می‌توانند نیازهای او را پیش‌بینی کرده و خدمات مناسب ارائه دهند. این امر منجر به افزایش نرخ حفظ مشتری (Customer Retention Rate) و تبدیل مشتریان راضی به مبلغان وفادار برند (Brand Advocates) می‌شود. وفاداری مشتریان نه تنها فروش مجدد را تضمین می‌کند، بلکه با توصیه‌های مثبت آن‌ها، به جذب مشتریان جدید نیز کمک می‌کند.

افزایش بهره‌وری و کارایی عملیاتی

CRM با اتوماسیون وظایف تکراری و زمان‌بر در بخش‌های فروش، بازاریابی و خدمات مشتری، بهره‌وری را به شدت افزایش می‌دهد. این اتوماسیون نه تنها فرآیندهای کاری را بهینه‌سازی می‌کند و بوروکراسی را کاهش می‌دهد، بلکه خطای انسانی را نیز به حداقل می‌رساند و دقت داده‌ها را بهبود می‌بخشد. در نتیجه، تیم‌ها می‌توانند زمان بیشتری را صرف فعالیت‌های استراتژیک و ارزش‌آفرین کنند.

تصمیم‌گیری‌های استراتژیک‌تر و داده‌محور

با CRM، مدیران به گزارش‌های جامع و به‌روز از تمامی ابعاد کسب‌وکار دسترسی دارند. این گزارش‌ها شامل بینش‌های ارزشمندی درباره الگوهای خرید مشتریان، روند بازار و فرصت‌های جدید است. دسترسی به داده‌های دقیق و لحظه‌ای، توانایی پیش‌بینی دقیق‌تر عملکرد آینده را فراهم می‌آورد و به برنامه‌ریزی موثرتر استراتژی‌های کسب‌وکار کمک می‌کند. تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر داده، ریسک را کاهش داده و شانس موفقیت را افزایش می‌دهند.

کاهش هزینه‌ها و بهینه‌سازی منابع

CRM به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا هزینه‌های بازاریابی را از طریق هدف‌گیری دقیق‌تر و اجرای کمپین‌های موثرتر کاهش دهند. همچنین، با بهینه‌سازی استفاده از نیروی انسانی و اتوماسیون فرآیندها، هزینه‌های عملیاتی به طور قابل توجهی پایین می‌آید. در بلندمدت، CRM با افزایش نرخ حفظ مشتری و بهبود کیفیت سرنخ‌ها، هزینه‌های جذب مشتری جدید (CAC) را نیز کاهش می‌دهد.

مطابق گزارش دانشگاه MIT، “بهبود تجربه مشتری”، یک تجربه ارزشمند و بخشی جدایی‌ناپذیر از نرم‌افزار CRM است.

چگونه CRM به رشد پایدار و مزیت رقابتی کمک می‌کند؟

نقش CRM در رشد پایدار کسب‌وکارها، فراتر از مزایای عملیاتی است. این سیستم با ایجاد یک رویکرد مشتری‌محور، سازمان را در مسیری قرار می‌دهد که به طور مستمر در حال نوآوری و پیشرفت باشد و بتواند در بازاری رقابتی، جایگاه خود را تثبیت کند.

مدیریت بهینه چرخه عمر مشتری (Customer Lifecycle Management)

CRM به کسب‌وکارها امکان می‌دهد تا تمامی مراحل چرخه عمر مشتری را به طور مؤثر مدیریت کنند. این چرخه شامل چهار مرحله اصلی است: جذب (Acquisition)، فعال‌سازی (Engagement)، حفظ (Retention) و توسعه (Expansion). در مرحله جذب، CRM به شناسایی و پیگیری سرنخ‌ها کمک می‌کند. در مرحله فعال‌سازی، تعاملات شخصی‌سازی‌شده را ممکن می‌سازد. در مرحله حفظ، با ارائه خدمات عالی و حل مشکلات، وفاداری را افزایش می‌دهد و در مرحله توسعه، با شناسایی فرصت‌های فروش متقابل و بیشتر، ارزش هر مشتری را برای کسب‌وکار افزایش می‌دهد.

ایجاد مزیت رقابتی پایدار و تمایز

در بازاری که محصولات و خدمات به سرعت کپی می‌شوند، ارائه تجربه مشتری برتر، یکی از معدود راه‌های ایجاد مزیت رقابتی پایدار است. CRM با فراهم آوردن ابزارهایی برای شخصی‌سازی تعاملات، پاسخگویی سریع‌تر و درک عمیق از نیازهای مشتری، کسب‌وکار شما را از رقبا متمایز می‌کند. همچنین، بینش‌های حاصل از داده‌های مشتری در CRM، به سازمان‌ها امکان می‌دهد تا محصولات و خدمات جدیدی را نوآوری کرده و نیازهای برآورده نشده بازار را هدف قرار دهند.

مقیاس‌پذیری و انعطاف‌پذیری برای آینده

CRM به عنوان یک زیرساخت مقیاس‌پذیر، به کسب‌وکارها امکان می‌دهد تا بدون از دست دادن کیفیت و کارایی، با افزایش حجم عملیات و تعداد مشتریان، رشد کنند. این سیستم می‌تواند با نیازهای در حال تغییر کسب‌وکار تطبیق یابد و قابلیت‌های جدیدی را در خود جای دهد. این انعطاف‌پذیری، اطمینان می‌دهد که سازمان شما برای مقابله با چالش‌های آینده آماده است و می‌تواند با سرعت بالا به فرصت‌های جدید واکنش نشان دهد.

گام‌های اولیه برای یادگیری و پیاده‌سازی موفق CRM

یادگیری و پیاده‌سازی CRM، یک پروژه مهم است که نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و اجرای صحیح است. طی کردن گام‌های اولیه به صورت اصولی، می‌تواند موفقیت این پروژه را تضمین کند.

نیازسنجی و تعریف اهداف

پیش از هر اقدامی، لازم است تا چالش‌ها و مشکلات فعلی کسب‌وکار خود را به دقت شناسایی کنید. چه نقاط ضعفی در مدیریت مشتریان، فروش یا بازاریابی دارید؟ چه انتظاراتی از یک سیستم CRM دارید و اهداف شما از پیاده‌سازی آن چیست؟ این اهداف می‌توانند شامل افزایش نرخ تبدیل سرنخ، بهبود رضایت مشتری، یا افزایش بهره‌وری تیم‌ها باشند. تعریف واضح اهداف، به شما کمک می‌کند تا بهترین راه حل را انتخاب کرده و مسیر درستی را در پیش بگیرید.

انتخاب سیستم CRM مناسب

بازار نرم‌افزارهای CRM بسیار متنوع است و انتخاب سیستم مناسب، گام بسیار مهمی است. باید انواع CRM (مانند ابری یا داخلی)، امکانات ارائه‌شده، هزینه‌ها و قابلیت یکپارچه‌سازی آن با سایر سیستم‌های موجود در سازمان (مانند نرم‌افزارهای حسابداری یا ERP) را مقایسه کنید. به دنبال سیستمی باشید که با نیازها و بودجه کسب‌وکار شما همخوانی داشته باشد و امکان سفارشی‌سازی را نیز فراهم کند. مشورت با کارشناسان و ارزیابی دموهای مختلف، در این مرحله بسیار مفید است.

اهمیت آموزش و پذیرش توسط تیم

حتی بهترین سیستم CRM نیز بدون آموزش صحیح کارکنان و پذیرش آن توسط تیم، به موفقیت نخواهد رسید. سرمایه‌گذاری در آموزش crm برای تمامی پرسنلی که با سیستم در ارتباط خواهند بود، حیاتی است. این آموزش می‌تواند شامل کلاس آموزش crm، کارگاه‌های عملی یا دوره آموزش crm باشد. برای مثال، آموزش crm مجتمع فنی تهران می‌تواند گزینه مناسبی برای تقویت مهارت‌های تیم شما در این زمینه باشد. ایجاد فرهنگ مشتری‌مداری در سراسر سازمان و نشان دادن مزایای CRM برای هر یک از اعضای تیم، نقش مهمی در پذیرش و استفاده مؤثر از آن دارد. پذیرش قوی از سوی کاربران نهایی، تضمین‌کننده بازگشت سرمایه شما خواهد بود.

سوالات متداول

آیا CRM فقط برای کسب‌وکارهای بزرگ با تعداد بالای مشتری مناسب است یا کسب‌وکارهای کوچک و استارتاپ‌ها نیز می‌توانند از آن بهره‌مند شوند؟

CRM برای تمامی کسب‌وکارها، از استارتاپ‌های کوچک تا شرکت‌های بزرگ، مناسب است و مزایای قابل توجهی در مدیریت مشتری و رشد ارائه می‌دهد.

چقدر زمان لازم است تا نتایج ملموس استفاده از CRM در بخش‌های فروش، بازاریابی و خدمات مشتری در یک کسب‌وکار دیده شود؟

معمولاً نتایج اولیه در سه تا شش ماه پس از پیاده‌سازی قابل مشاهده است، اما نتایج کامل و استراتژیک در بلندمدت آشکار می‌شوند.

مهم‌ترین چالش‌های رایج در فرآیند پیاده‌سازی CRM چیست و چگونه می‌توان از آن‌ها پیشگیری یا آن‌ها را مدیریت کرد؟

چالش‌های اصلی شامل مقاومت کارکنان، عدم تعریف صحیح اهداف و انتخاب نادرست سیستم است که با آموزش کافی، برنامه‌ریزی دقیق و مشارکت تیمی قابل مدیریت هستند.

چه مهارت‌هایی برای کار با سیستم CRM ضروری است و آیا تیم من به آموزش‌های خاصی نیاز خواهد داشت؟

مهارت‌هایی نظیر کار با کامپیوتر، تحلیل داده‌های اولیه و توانایی برقراری ارتباط مؤثر نیاز است و تیم شما قطعاً به دوره‌های آموزش مدیریت ارتباط با مشتری تخصصی نیاز خواهد داشت.

تفاوت اصلی بین نرم‌افزارهای CRM داخلی (On-Premise) و ابری (Cloud-based) چیست و چگونه می‌توان بهترین گزینه را برای نیازهای خاص کسب‌وکار انتخاب کرد؟

CRM ابری میزبانی آنلاین دارد و دسترسی آسان‌تر و هزینه اولیه کمتر، در حالی که CRM داخلی بر روی سرورهای خود شرکت نصب می‌شود و کنترل بیشتری ارائه می‌دهد؛ انتخاب بسته به نیازهای خاص هر کسب‌وکار، بودجه و زیرساخت فناوری اطلاعات متفاوت است.