سینما همواره دریچه ای بوده به سوی عمیق ترین و تاریک ترین زوایای ذهن انسان. ژانر وحشت با بهره گیری از این ظرفیت پا را فراتر گذاشته و نه تنها مخاطب را با ترس های بیرونی مواجه می سازد بلکه سایه هایی را درونی شده در روان او بیدار می کند. تماشای فیلم ترسناک تجربه ای ذاتا شخصی است اما برخی آثار چنان با تاریکی و دلهره آمیخته اند که تجربه تماشای آن ها در تنهایی می تواند به آزمونی برای تاب آوری روان بدل شود.
این مقاله به بررسی تعدادی از این آثار می پردازد؛ فیلم هایی که نه فقط به دلیل جامپ اسکرهای ناگهانی بلکه به واسطه فضاسازی های نفس گیر داستان های روانکاوانه و مضامین عمیق فلسفی تماشاگر را در خلوت خود به وحشت می اندازند و تجربه ای متفاوت از ترس را رقم می زنند.
راستی سایت ببینیم رو بهتون معرفی میکنیم که برای تماشای فیلم به صورت چند نفره هستش لذت فیلم ترسناکو چند برابر کنین.
فیلم هایی که نباید تنهایی تماشا کنید : مروری بر آثاری که روان را به چالش می کشند
دنیای فیلم های ترسناک طیف وسیعی از آثار را در بر می گیرد از اسلشر های خونین تا تریلرهای روانشناختی و فیلم های ماورایی. اما دسته ای از این آثار وجود دارند که فراتر از ایجاد ترس لحظه ای با نفوذ به لایه های زیرین ذهن احساس اضطراب و ناامنی را در تماشاگر به وجود می آورند. تماشای این فیلم ها در جمع می تواند به نوعی تعدیل کننده تجربه ترس باشد چرا که حضور دیگران حس امنیت نسبی ایجاد کرده و بار روانی اثر را کاهش می دهد. اما تماشای انفرادی این آثار به ویژه در شب های تاریک می تواند تجربه ای به شدت تاثیرگذار و گاهی حتی آزاردهنده باشد. در ادامه به بررسی چند نمونه برجسته از این فیلم ها می پردازیم و ابعاد مختلف ترسناک بودن آن ها را تحلیل می کنیم.
خلاصه ای از داستان : سفری کوتاه به قلب تاریکی
برای درک بهتر چرایی ترسناک بودن این فیلم ها مروری خلاصه بر داستان آن ها ضروری است بدون آنکه لذت تماشای اثر برای مخاطب از بین برود.
- وراثت (Hereditary) ۲۰۱۸ : فیلم “وراثت” داستان خانواده ای را روایت می کند که پس از مرگ مادربزرگشان با رویدادهای عجیب و غریب و وحشتناکی مواجه می شوند. آنی مادر خانواده به دنبال کشف رازهای خانوادگی است که به تدریج پرده از نیروهای شیطانی و موروثی برمی دارد که نسل به نسل در خانواده شان منتقل شده است. فیلم با فضاسازی سرد و سنگین و تاکید بر روابط پرتنش اعضای خانواده مخاطب را به تدریج در گرداب وحشت فرو می برد.
- بابادوک (The Babadook) ۲۰۱۴ : “بابادوک” داستان مادری به نام آملیا را دنبال می کند که پس از مرگ همسرش به تنهایی پسرش ساموئل را بزرگ می کند. ساموئل پسربچه ای آشفته و پرخاشگر است که مدعی دیدن موجودی هیولایی به نام بابادوک می شود. آملیا ابتدا ادعاهای او را نادیده می گیرد اما به تدریج با خواندن یک کتاب داستان مرموز به نام “بابادوک” متوجه می شود که این موجود واقعی است و قصد آزار آن ها را دارد. فیلم با تمرکز بر غم و اندوه افسردگی و سایه های تاریک روان مادرانه وحشتی عمیق و روانشناختی را به تصویر می کشد.
- جن گیر (The Exorcist) ۱۹۷۳ : “جن گیر” فیلمی کلاسیک و تاثیرگذار در ژانر وحشت است که داستان تسخیر یک دختر دوازده ساله به نام ریگان توسط یک روح شیطانی را روایت می کند. مادر ریگان کریس پس از ناامیدی از پزشکان به سراغ کشیش ها می رود تا با انجام مراسم جن گیری دخترش را نجات دهند. فیلم با صحنه های تکان دهنده و ترسناک به موضوعاتی چون ایمان شیطان و مبارزه بین خیر و شر می پردازد و تاثیرات روانی عمیقی بر تماشاگر می گذارد.
تحلیل شخصیت ها و بازیگران : در اعماق ذهن های آشفته
یکی از نقاط قوت فیلم های ترسناک که نباید تنهایی تماشا شوند پرداخت عمیق به شخصیت ها و بازی های قدرتمند بازیگران است. در این آثار شخصیت ها صرفا قربانیان منفعل نیستند بلکه انسان هایی با پیچیدگی های روانی و انگیزه های درونی هستند که در مواجهه با ترس و وحشت واکنش های متفاوتی از خود نشان می دهند.
در “وراثت” تونی کالت در نقش آنی مادر خانواده بازی خیره کننده ای ارائه می دهد. او به خوبی سردرگمی خشم و جنون شخصیت آنی را به تصویر می کشد. تغییرات تدریجی در رفتار و چهره آنی به ویژه در صحنه های پایانی فیلم به شدت تاثیرگذار و ترسناک است. بازی الکس وولف در نقش پیتر پسر خانواده نیز قابل توجه است. او به خوبی اضطراب انفعال و در نهایت تسلیم شدن شخصیت پیتر در برابر نیروهای شیطانی را به نمایش می گذارد.
در “بابادوک” اسی دیویس در نقش آملیا بازی بسیار قوی و چندلایه ای ارائه می دهد. او به ظرافت رنج خستگی و افسردگی یک مادر تنها را به تصویر می کشد. مبارزه آملیا با بابادوک در واقع مبارزه او با سایه های درونی خود است. بازی دیویس تماشاگر را به همدردی با شخصیت آملیا و درک عمیق تر از ترس های روانشناختی او وا می دارد.
در “جن گیر” بازی لیندا بلر در نقش ریگان دختری تسخیر شده به عنوان یکی از به یادماندنی ترین بازی ها در تاریخ سینمای وحشت شناخته می شود. بلر در سن نوجوانی به خوبی تغییرات جسمی و رفتاری ریگان را به تصویر می کشد و جنبه های شیطانی و ترسناک شخصیت او را به مخاطب منتقل می کند. بازی مکس فون سیدو در نقش پدر مرین کشیش جن گیر نیز بسیار قوی و تاثیرگذار است. او ایمان اراده و تقوای یک مرد مذهبی را به نمایش می گذارد که در برابر نیروی شیطانی به مبارزه برمی خیزد.
بررسی کارگردانی و سبک فیلم برداری : زبان بصری وحشت
کارگردانی و سبک فیلم برداری نقش بسزایی در ایجاد فضای ترسناک و دلهره آور در این فیلم ها ایفا می کنند. کارگردانان این آثار با بهره گیری از تکنیک های بصری مختلف تلاش می کنند تا احساس ترس و اضطراب را به تماشاگر منتقل کنند و او را در تجربه وحشتناکی شریک سازند.
در “وراثت” آری استر کارگردان فیلم از تدوین کند و ریتم آرام برای ایجاد فضای سنگین و پرتنش استفاده می کند. نماهای طولانی و ثابت به تماشاگر فرصت می دهند تا جزئیات صحنه را بررسی کند و احساس ناخوشایندی از آنچه در حال رخ دادن است تجربه کند. استفاده از نورپردازی تاریک و سایه روشن فضایی خنثی و وهم آلود ایجاد می کند و حس تعلیق و انتظار را در مخاطب افزایش می دهد.
در “بابادوک” جنیفر کنت کارگردان فیلم از فضای تنگ و بسته خانه ی آملیا و ساموئل برای القای احساس خفگی و انزوا استفاده می کند. استفاده از رنگ های تیره و کدر به ویژه در صحنه های مربوط به بابادوک فضایی غم انگیز و دپرس ایجاد می کند که با حالات روحی شخصیت ها همخوانی دارد. طراحی صدای فیلم نیز بسیار مهم و تاثیرگذار است. صداهای خش خش زمزمه ها و صداهای نامفهوم به فضای وهم آلود و ترسناک فیلم می افزایند.
در “جن گیر” ویلیام فردکین کارگردان فیلم از سبک مستندگونه برای افزایش باورپذیری و واقع نمایی داستان استفاده می کند. صحنه های فیلم برداری شده در لوکیشن های واقعی و استفاده از نورپردازی طبیعی حس واقعی بودن اتفاقات را به تماشاگر منتقل می کند. استفاده از جلوه های ویژه بصری و گریم در زمان ساخت فیلم انقلابی محسوب می شد و توانست تصاویر ترسناک و شوکه کننده ای را خلق کند که هنوز هم تاثیرگذار هستند.
لایه های زیرین ترس
فیلم های ترسناک که نباید تنهایی تماشا شوند اغلب فراتر از سرگرمی و ایجاد ترس لحظه ای مضامین و پیام های عمیقی را در خود جای داده اند که به مسائل روانشناختی اجتماعی و فلسفی می پردازند.
“وراثت” به موضوع ترس های موروثی آسیب های روانی و تاثیرات مخرب رازهای خانوادگی می پردازد. فیلم نشان می دهد که چگونه گذشته و تاریخچه خانوادگی می تواند بر زندگی نسل های بعدی تاثیر بگذارد و چگونه آسیب های روانی منتقل شده از والدین به فرزندان می تواند چرخه ای از رنج و بدبختی را ایجاد کند. فیلم همچنین به موضوع از دست دادن و غم و اندوه می پردازد و نشان می دهد که چگونه ناتوانی در مواجهه با فقدان و سوگ می تواند منجر به فروپاشی روانی و جنون شود.
“بابادوک” به موضوع افسردگی پس از زایمان تنهایی مادرانه و مبارزه با سایه های درونی می پردازد. بابادوک نمادی از افسردگی خشم و اضطراب آملیا است. فیلم نشان می دهد که چگونه فشارها و مسئولیت های مادرانه می تواند منجر به احساس خستگی ناامیدی و از خودبیگانگی شود و چگونه مبارزه با این احساسات منفی می تواند به یک جنگ تمام عیار روانی تبدیل شود. فیلم همچنین به موضوع عشق مادرانه و پیوند عمیق بین مادر و فرزند می پردازد و نشان می دهد که حتی در تاریک ترین لحظات عشق و امید می توانند راه نجاتی باشند.
“جن گیر” به موضوع مبارزه بین خیر و شر قدرت ایمان و تردیدهای مذهبی می پردازد. فیلم با به تصویر کشیدن تسخیر ریگان توسط شیطان وجود نیروهای شیطانی و ماورایی را به چالش می کشد و به اهمیت ایمان و اعتقاد مذهبی در مقابله با این نیروها تاکید می کند. فیلم همچنین به موضوع تردیدهای مذهبی و بحران ایمان در دنیای مدرن می پردازد و نشان می دهد که چگونه علم و مذهب می توانند در کنار هم برای درک پدیده های پیچیده بشری به کار گرفته شوند.
در ژانر وحشت چه می گذرد؟
مقایسه این فیلم ها با آثار مشابه در ژانر وحشت می تواند به درک بهتر جایگاه و ویژگی های منحصربه فرد آن ها کمک کند.
“وراثت” از نظر فضاسازی سنگین و تمرکز بر جنبه های روانشناختی ترس با فیلم هایی چون “The Witch” (۲۰۱۵) و “It Comes at Night” (۲۰۱۷) قابل مقایسه است. این فیلم ها نیز با استفاده از ریتم کند فضاهای بسته و شخصیت های پیچیده سعی در ایجاد ترس و اضطراب در مخاطب دارند. با این حال “وراثت” به دلیل مضامین عمیق تر خانوادگی و تراژدی های هولناک از این آثار متمایز می شود.
“بابادوک” از نظر تمرکز بر ترس های روانشناختی و استفاده از موجودات خیالی به عنوان نمادهای درونی با فیلم هایی چون “Don’t Breathe” (۲۰۱۶) و “Lights Out” (۲۰۱۶) شباهت هایی دارد. اما “بابادوک” به دلیل پرداخت عمیق تر به شخصیت مادر و موضوع افسردگی پس از زایمان تجربه ای منحصربه فرد و تکان دهنده ارائه می دهد.
“جن گیر” به عنوان یک فیلم کلاسیک جن گیری با آثار بعدی این ژانر چون “The Exorcism of Emily Rose” (۲۰۰۵) و “Deliver Us from Evil” (۲۰۱۴) قابل مقایسه است. اما “جن گیر” به دلیل فضای واقع گرایانه جلوه های ویژه تاثیرگذار و مضامین فلسفی و مذهبی عمیق همچنان به عنوان نقطه عطف در این ژانر شناخته می شود.
این فیلم ها برای چه کسانی مناسب نیستند؟
فیلم های مورد بحث به دلیل محتوای ترسناک خشونت آمیز و مضامین روانشناختی پیچیده برای تمام گروه های سنی مناسب نیستند.
“وراثت” و “بابادوک” هر دو دارای رده سنی بزرگسال (R) هستند و تماشای آن ها برای افراد زیر ۱۷ سال توصیه نمی شود. این فیلم ها به دلیل صحنه های خشونت آمیز تصاویر آزاردهنده و فضای پرتنش و دلهره آور می توانند برای افراد حساس و کودکان و نوجوانان مخرب و آسیب زا باشند.
“جن گیر” نیز با وجود قدمت همچنان دارای رده سنی بزرگسال (R) است و به دلیل صحنه های جن گیری تصاویر ترسناک و موضوعات مذهبی و شیطانی تماشای آن برای افراد زیر ۱۷ سال و افراد با اعتقادات مذهبی حساس توصیه نمی شود.
مخاطبان هدف این فیلم ها عمدتا علاقه مندان به ژانر وحشت هستند که به دنبال تجربه ای فراتر از جامپ اسکرهای سطحی و خشونت بی هدف می گردند. این آثار برای کسانی مناسب هستند که توانایی تحمل فضای سنگین مضامین تاریک و پیچیدگی های روانشناختی را دارند و به فیلم های ترسناک با لایه های معنایی عمیق تر علاقه مندند.
نگاهی از آن سوی مرزها به فیلم های ترسناک
فیلم های “وراثت” و “بابادوک” با استقبال گسترده منتقدان بین المللی مواجه شده اند و تحسین های فراوانی را به دست آورده اند.
“وراثت” در وبسایت Rotten Tomatoes امتیاز ۸۹% را بر اساس ۴۴۴ نقد کسب کرده است که نشان دهنده رضایت بالای منتقدان از این فیلم است. منتقدان کارگردانی آری استر بازی بازیگران فضاسازی و مضامین عمیق فیلم را ستوده اند و آن را “یکی از ترسناک ترین و بهترین فیلم های ترسناک سال“ نامیده اند. سایت Metacritic نیز به این فیلم امتیاز ۸۷ از ۱۰۰ داده است که نشان دهنده تحسین جهانی منتقدان از این اثر است.
“بابادوک” نیز در Rotten Tomatoes امتیاز ۹۸% را بر اساس ۲۶۳ نقد به دست آورده است که نشان دهنده اجماع نظر مثبت منتقدان درباره این فیلم است. منتقدان کارگردانی جنیفر کنت بازی درخشان اسی دیویس فضاسازی خلاقانه و پرداختن به موضوعات روانشناختی را تحسین کرده اند و “بابادوک” را “یک فیلم ترسناک هوشمندانه خلاقانه و به شدت تاثیرگذار“ خوانده اند. Metacritic نیز به این فیلم امتیاز ۸۶ از ۱۰۰ داده است.
“جن گیر” به عنوان یک فیلم کلاسیک همواره مورد تحسین منتقدان قرار داشته است. این فیلم در Rotten Tomatoes امتیاز ۸۳% را بر اساس ۷۷ نقد کسب کرده است و منتقدان کارگردانی ویلیام فردکین بازی بازیگران جلوه های ویژه و مضامین فیلم را ستوده اند و آن را “یکی از ترسناک ترین و تاثیرگذارترین فیلم های تاریخ سینما“ نامیده اند. Metacritic نیز به این فیلم امتیاز ۷۹ از ۱۰۰ داده است.
ترس تجربه ای جمعی یا فردی؟
فیلم های ترسناک که نباید تنهایی تماشا شوند آثاری هستند که فراتر از ایجاد ترس لحظه ای به اعماق روان نفوذ کرده و اضطراب ناامنی و سایه های درونی تماشاگر را بیدار می کنند. این فیلم ها به واسطه داستان های روانکاوانه فضاسازی های نفس گیر بازی های قدرتمند و مضامین عمیق فلسفی و اجتماعی تجربه ای متفاوت و به یادماندنی از ترس را رقم می زنند. تماشای این آثار در تنهایی می تواند آزمونی برای تاب آوری روان باشد و مرزهای تحمل ترس را به چالش بکشد. در نهایت باید گفت که ترس تجربه ای ذاتا شخصی است و میزان تاثیرگذاری یک فیلم ترسناک بر هر فرد می تواند متفاوت باشد. اما فیلم های معرفی شده در این مقاله به دلیل ویژگی های خاص خود به عنوان آثاری شناخته می شوند که تماشای آن ها در خلوت می تواند تجربه ای به شدت تاثیرگذار و گاهی حتی دگرگون کننده باشد.
پاسخ به سوالات شما درباره ی تنهایی و تماشای فیلم ترسناک
- آیا تماشای فیلم ترسناک در تنهایی ضرر دارد؟
- پاسخ : لزوما نه اما برای برخی افراد به ویژه کسانی که حساس تر هستند یا سابقه اضطراب و استرس دارند تماشای فیلم ترسناک در تنهایی به ویژه فیلم های با محتوای سنگین و روانشناختی می تواند تجربه ای ناخوشایند و حتی آزاردهنده باشد. اگر بعد از تماشای فیلم ترسناک در تنهایی احساس اضطراب بی قراری یا اختلال در خواب داشتید توصیه می شود از تماشای این نوع فیلم ها در تنهایی خودداری کنید.
- چرا برخی فیلم های ترسناک را نباید تنهایی تماشا کرد؟
- پاسخ : برخی فیلم های ترسناک به دلیل فضاسازی های بسیار قوی داستان های به شدت دلهره آور صحنه های شوکه کننده یا مضامین عمیق و تاریک می توانند تاثیرات روانی عمیقی بر تماشاگر بگذارند. تماشای این فیلم ها در تنهایی باعث می شود که ترس و اضطراب به صورت تشدیدشده تجربه شود و عدم وجود حامی عاطفی در کنار فرد می تواند این تجربه را سخت تر کند.
- چه جایگزینی برای تماشای فیلم ترسناک در تنهایی وجود دارد؟
- پاسخ : بهترین جایگزین تماشای فیلم ترسناک به همراه دوستان یا خانواده است. حضور دیگران احساس امنیت و حمایت را افزایش می دهد و بار روانی ترس را کاهش می دهد. همچنین می توانید پس از تماشای فیلم ترسناک با دیگران درباره احساسات و تجربیات خود صحبت کنید تا از بار روانی آن کاسته شود. اگر باز هم تمایل به تماشای فیلم ترسناک در تنهایی دارید می توانید فیلم های با درجه ترس پایین تر را انتخاب کنید یا در زمان روشنایی روز به تماشای فیلم بپردازید.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "فیلم های ترسناکی که نباید تنهایی دید" هستید؟ با کلیک بر روی کسب و کار ایرانی, فیلم و سریال، آیا به دنبال موضوعات مشابهی هستید؟ برای کشف محتواهای بیشتر، از منوی جستجو استفاده کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "فیلم های ترسناکی که نباید تنهایی دید"، کلیک کنید.