داستان شهیدی که استقلالی بود ولی در پرسپولیس بازی کرد

ایمان گودرزی؛ شهید مهدی رضایی مجد یکی از بازیکنان هم دوره امیر قلعه نویی، محمد پنجعلی و مجید نامجومطلق و فوتبالیست های مستعد آن سال ها بود که به کاپیتانی تیم جوانان ایران هم رسید، ولی برای دفاع از خاک میهن به جبهه رفت و در دهم اسفند 1365 در عملیات کربلای پنج به شهادت رسید.

در گزارش ایران ورزشی آمده است: در سالگرد شهادت رضایی مجد، مصاحبه مفصل ایسکانیوز با برادرش می تواند ما را با دوران حضورش در فوتبال و سلوکش آشنا کند.

* شهید مهدی رضایی مجد به دلیل حضور در تیم فوتبال پرسپولیس و تیم فوتبال جوانان ایران، یکی از چهره های ویژه جنگ تحمیلی محسوب می شود. ابتدا بفرمایید شهید رضایی مجد فوتبال را از کجا آغاز کرد؟
شهید مهدی رضایی مجد کاپیتان تیم جوانان ایران در سال 1361 و 1362 بود. او همچنین در تیم های باشگاهی تهران از جمله اکباتان تهران، تهرانجوان و در پایان پرسپولیس تهران بازی کرد. شهید رضایی مجد 15 گل ملی دارد که یک گل او مقابل تیم ملی بزرگسالان کره جنوبی در جام پادشاهی بنگلادش به ثمر رسیده است. این بازی با نتیجه 3 بر یک به سود کره جنوبی تمام شد و تک گل تیم جوانان ایران را شهید رضایی مجد وارد دروازه حریف کرد. شهید رضایی مجد دو دوره آقای گل جوانان باشگاهی تهران شد. او فوتبال را از نوجوانی در تیم آذر که یک تیم محلی در انتهای خیابان حافظ بود و از زمین خاکی های تهران شروع کرد. رشد خوبی داشت و همیشه یک رده بالاتر از سن خودش بازی می کرد. او مربیان خوبی از جمله آقای حسن میرزایی در تیم آذر و آقای پناهگر در تهرانجوان داشت. وقتی 4 ماه در اردوی آماده سازی پرسپولیس شرکت داشت، خود آقای علی پروین سرمربی تیم بود. از هم دوره ای های شهید رضایی مجد می توان از آقای قلعه نویی نام برد که خیلی با هم صمیمی بودند و در تیم جوانان با هم حضور داشتند. آقای پنجعلی هم در جبهه هم رزمش بود.

* طبیعتاً در آن زمان رقبای بزرگی برای حضور در ترکیب اصلی پرسپولیس داشت…
زمانی که او از طرف آقای پروین در سال 1365 به پرسپولیس دعوت شد، تمرین کرد و مورد پسند قرار گرفت، آقای ناصر محمدخانی در قطر بازی می کرد. نقل قولی که تعریف می کنم از خود شهید است؛ آقای پروین به او گفته بود «برو خدا خدا کن که ناصر محمدخانی برنگردد وگرنه تو باید بروی روی نیمکت بنشینی.» شهید رضایی مجد هم گفته بود «اگر برگردد، خیلی هم خوب است چون می توانیم رقبای خوبی برای همدیگر باشیم.» او روحیه خوبی داشت و سه ضلع را در زندگی خود دنبال می کرد؛ ورزش، جنگ و مذهب. یعنی ورزشی ها را وارد امور جنگ می کرد، جنگ را به ورزش می برد و مذهبی ها را وارد ورزش می کرد. در مسجد و محل تیم فوتبال درست کرده و از طرفی در تیم های فوتبال، هیات ایجاد می کرد. دوستان ورزشی را به جبهه می برد که آقای پنجعلی و آقای قنبرپور از هم دوره های او بودند. در واقع این سه ضلع را با همدیگر جلو می برد. مردم داری و اخلاق هم حرف اول او بود. مضاف بر اینکه خودش به شهدا علاقه خاصی داشت. یعنی هم زمان که در تیم تهرانجوان و اکباتان عضویت داشت، می رفت در تیمی به نام شهدای گمنام در دسته 4 تهران بازی می کرد. این کار از نظر قانونی مشکلی نداشت و به همین دلیل می رفت برای آنها هم بازی می کرد و حتی این تیم را به دسته دو رساند. آخرین فوتبال خود را هم در تهران برای همین تیم بازی کرد.

* آخرین باری که در یک بازی فوتبال به میدان رفت را به خاطر دارید؟
او 10 اسفند سال 1365 در عملیات تکمیلی کربلای 5 در شلمچه شهید شد که آن هم داستان خاص خودش را دارد. به یاد دارم زمانی که می خواست اعزام شود، اوایل بهمن سال 1365 بود و آخرین بازی را می خواست در همین تهران انجام دهد. به من گفت «من را برسان.» بعد هم باید برای اعزام به راه آهن می رفتیم تا با لشکر حضرت رسول(ص) به جبهه برود. شهید رضایی مجد گفت: «بگذار آخرین فوتبالم را در تهران بازی کنم.» من به شوخی به او گفتم: «پایت در می رود و دیگر نمی توانی بروی!» گفت: «نه، چون دیگر برنمی گردم، بنابراین باید بازی کنم.» ظاهراً به او الهام شده بود که شهید می شود. بازی خود را انجام داد و اتفاقاً برای تیمش 3، 4 گل هم زد. فکر می کنم تیمش در مرحله نیمه نهایی بازی داشت. مربی این تیم آقای مهرعلی بود که الان در بحث ورزش کارگری نقش دارد. شهید رضایی مجد را به راه آهن رساندم که فاصله زیادی تا محل بازی نداشت. خداحافظی کرد و رفت ولی طریقه رفتنش می تواند امروز برای جوانان ما یک الگو باشد.

* شهید رضایی مجد از نظر فوتبالی در حدی بود که بتواند به مدارج بالاتر برسد؟
آن زمان راه تیم ملی از راه استقلال و پرسپولیس می گذشت که او به پرسپولیس رسید. حتی آن زمان چند دعوتنامه خارجی داشت. یک پیشنهاد او از فنرباغچه ترکیه و یکی دیگر از محمدان بنگلادش بود. چون در این کشور به میدان رفته بود، بازی او را پسندیده بودند. مربی محمدان تماس گرفته و خواستار جذبش شده بود. یک تیم ژاپنی هم بود که یکی از دوستان شهید رضایی مجد در توکیو، عکس های شهید را به مربیان آن تیم نشان داده بود. البته در نهایت قرار بود شهید رضایی مجد به ترکیه برود.

* چرا هیچ وقت لژیونر نشد؟
ما یک دایی داشتیم که در دی ماه سال 1365 شهید شد. دایی ما و شهید مهدی با همدیگر از بچگی بزرگ شده بودند. دایی مان در خانه ما بزرگ شد و حتی خودم به او «داداش» می گفتم. از وقتی به دنیا آمدم او را به عنوان داداش قبول داشتم. شهید مهدی با دایی با هم رابطه خیلی نزدیکی داشتند چون هم سن و سال بودند. همه چیزشان هم مثل هم بود و فقط قد و قواره شان فرق می کرد. دایی ما قد بلندی داشت و شهید مهدی متوسط بود. دایی ما که شهید شد، یک روز دیدم شهید مهدی چمدان سفرش را باز کرد و گفت: «دیگر به ترکیه نمی روم.» در حالی قبل از آن با ما خداحافظی کرده بود ولی روز هفتم دایی گفت: «می روم جایگزین محمود در جبهه شوم.» گفتیم: «چه شد که تصمیمت را عوض کردی؟» گفت: «چون دایی شهید شد، من دیگر نمی توانم به ترکیه بروم.» اتفاقاً در همان گردان، همان لشکر، همان گروهان، همان دسته و توسط همان تیربارچی که دایی را شهید کرد، شهید شد. البته همان طور که گفتم دایی برای مان حکم برادر را داشت. شهادت دایی تحول عظیمی در شهید مهدی ایجاد کرد. همان روزی که گفت «بروم آخرین فوتبالم را بازی کنم» دلیلش همین موضوع بود. از اعزام آخر تا شهادتش فکر می کنم 30 روز گذشت. آنجا هم رفته بود در دوکوهه به کمک آقای پنجعلی و چند دوست دیگر مانند آقای مظاهری، لیگ فوتبال راه انداخته بود. گفتم که ورزش را به جبهه هم می برد. عکس هایش هم هست که خودش و دوستانش در جبهه، لباس ورزشی بر تن دارند. حتی خودش وقتی شهید شد، زیر لباس بسیجی، گرمکن و ساق ورزشی فوتبال بر تن داشت. ساق قرمزرنگ، شلوار آبی سه خط و یک پیراهن سفید زیر لباس بسیجی پوشیده بود. یعنی همیشه ورزش سرلوحه کارش بود. به قول خودش که می گفت: «ورزش را برای قهرمانی نباید نگاه کرد بلکه ورزش را برای پهلوانی و دستگیری از نیازمندان باید دید.» او خیلی از مرحوم تختی یاد می کرد چون در محله ما در خیابان خیام، الگوهایی مثل آقای محمد دادکان و محمدرضا طالقانی حضور داشتند. این افراد در هیات محل حضور داشتند و الگوی شهید مهدی محسوب می شدند.

* هیات مرحوم مصطفی دادکان، پدر محمد دادکان منظورتان است؟
بله. مرحوم دادکان ارادت خاصی به امام حسین(ع) داشت. این ارادت، ارج و قرب زیادی را دارا بود، به طوری که بعد از نزدیک به نیم قرن که از دنیا رفته، از او به نیکی یاد می شود. باید بگویم شهید مهدی رضایی مجد با اینکه جوان بود و در دوره ای زندگی می کرد که جبهه و لباس خاکی و بسیجی رسم بود ولی جوانی هم می کرد و با تیپ روز زمان خود مثل کتانی، شلوار مد روز، فرق وسط و ریش تراشیده در مسجد و مجلس عزاداری حضور پیدا می کرد. حتی در جبهه یکی، دو بار به او تذکر دادند که نباید شلوار جین بپوشی اما همیشه خوش پوش بود و تظاهر و ریا در وجودش نبود. در واقع خلوص نیت در رفتارش موج می زد.

* شهرت او به واسطه حضور در پرسپولیس چه بازتابی میان همسایگان و اطرافیانش داشت؟
بالاخره خداوند متعال در دوره هشت سال دفاع مقدس سعی کرد هر چه خوب است را جمع کند. واقعاً کسانی که شهید شدند، همه گل های خانواده خود بودند. شهید مهدی رضایی مجد در محله زبانزد بود. به هر حال یک جوان در محله به تیم ملی راه پیدا کرده بود، در پرسپولیس بازی می کرد، عکسش چاپ می شد و تلویزیون هم نشانش می داد. مثل حالا نبود که شبکه های مجازی گسترده باشند، کلاً دو شبکه و دو روزنامه و مجله بودند. سادگی او به شکلی بود که به همسایه ها خدمت می کرد. تمام همسایه های مسن ما برای خرید و برف پارو کردن پشت بام ها روی او حساب می کردند! حتی به دبیرستان زهرا ملک پور در میدان وحدت اسلامی کمک کرده و از طرفی همه را به ورزش تشویق می کرد. اصلاً اجازه نمی داد جوان ها بیکار بگردند. به هر محله ای که می رفت، تیم فوتبال درست می کرد. از همه مهم تر اینکه دست بسیاری از دوستان ورزشی خود را گرفت و به هیات امام حسین(ع) برد. حالا هم خیلی از آنها می گویند که ما به واسطه شهید مهدی با هیات آشنا شدیم. شهید مهدی رضایی مجد در بحث ورزشی می تواند الگویی برای جوانان ما باشد. جوانی که می آید فوتبال بازی می کند، فقط نگاه نکند که سوپراستارهای فوتبال ما الان کجا هستند، چقدر درآمد دارند و چه کار می کنند، بلکه سلامت نفس یک ورزشکار مهم ترین بخش زندگی اوست. حالا اگر این سلامت را در دوره حرفه ای خود حفظ کنند، عالی است.

* خاطره جالبی از دوران فوتبالی او دارید؟
مسابقات آسیایی نپال بود و ایران بهترین تیم جوانان تاریخ را داشت. تیم شان از شهید رضایی مجد، قلعه نویی، عاشوری، نامجومطلق، قنبرپور، علیرضا اسدی (دبیرکل سابق فدراسیون فوتبال)، امید هرندی، جلال بشرزاد، مرفاوی، کامیاب و… تشکیل شده بود. این تیم خیلی خوب بود و عربستان، کره شمالی و قطر را شکست داد و به عنوان تیم اول از گروه خود صعود کرد. آنها در نیمه نهایی به عراق برخورد کردند. ما با عراق جنگ داشتیم و طبیعتاً سیاست های کشور این بود که با یکدیگر بازی نکنند. ایرانی ها یک کار روحی و روانی و تبلیغاتی برای جمهوری اسلامی انجام دادند. بازی ها هنگام ظهر برگزار می شد و به پیشنهاد شهید مهدی رضایی مجد یک نماز جماعت در وسط زمین برپا کردند. نپال هم مردم مسلمانی دارد و کار بازیکنان ایران بسیار مورد توجه دوربین ها و روزنامه های خارجی قرار گرفت. عکس این اتفاق موجود است که آقای مهدی اربابی جلو ایستاده و بقیه هم پشت سر او ایستاده اند. تکبیر و اذان را هم شهید مهدی رضایی مجد گفت. ما یک مقاله نوشتیم که «هنوزالله اکبر شهید رضایی مجد کنار زمین فوتبال طنین انداز است.» این سه ضلعی که گفتم؛ ورزش، جنگ و مذهب را به نحو احسن پیش برد و توفیق هم داشت و بزرگ ترین مقامی را که خدا به بنده خود می دهد یعنی شهادت نصیبش شد.

* زمانی که شهید مهدی رضایی مجد برای آخرین بار به جبهه رفت، عضو پرسپولیس بود. آیا صحبتی قبل از سفر داشت که اگر بروم تکلیف حضورم در پرسپولیس چه می شود؟ به هر حال رسیدن به پرسپولیس در آن زمان کار خیلی سختی بود.
این نگرانی در دوستان و همبازیانش بود اما در خودش دیده نمی شد. خیلی هم به او تذکر دادند. حتی برادر بزرگ ترمان گفت: «جایگاهی که در پرسپولیس به دست آورده ای، کم جایگاهی نیست. معروف شده ای و این دیگر آخر کار فوتبالی توست.» اما خودش این جواب را به همه داد و گفت: «ما باید فراتر از خودمان فکر کنیم.» آیه تعز من تشاء (هر کسی را بخواهی، عزت می دهی) را خواند و گفت: «نه، اگر برویم و سلامت برگردیم، دوباره جایگاه مان را پس می گیریم چون رقابت است دیگر.» اصلاً نگرانی نداشت. در وصیت نامه اش هم که بهمن سال 1365 قبل از آخرین عملیات نوشت، همه اش صحبت از تعالی و رسیدن به معبود و یار امام زمان شدن می کرد. فکر می کنم دیگر فوتبال حرفه ای را برای خودش تمام کرد و راحت با خودش کنار آمد که برود. شاید اگر آن تاریخ هم شهید نمی شد، آن قدر در جبهه می ماند تا به مقام شهادت برسد.

* پولی هم از فوتبال درآورد؟
آن زمان فوتبال ما پولی نبود بلکه شامل عشق و غیرت فوتبالی بود. فقط دو، سه تیم خوب در تهران پول می دادند، از جمله پرسپولیس که علی آقا پروین، زمین می داد! در تاکسیرانی هم آشنا داشت و به بازیکنان می گفت بروند تاکسی بگیرند. استقلال هم چون مقداری بودجه دولتی داشت، در حدود صد، صد و پنجاه تومن پول می داد که آن هم خرج هزینه ها می شد. شاید خنده دار باشد ولی وقتی شهید مهدی رضایی مجد در تهرانجوان بازی می کرد، مربی شان می گفت: «من یک حواله دولتی به او دادم، رفت آزاد به مبلغ 20 هزار تومن فروخت ولی آن مبلغ را هم به کارگر ورزشگاه داد. جلوی خودم، شهید مهدی رضایی مجد پول را به کارگر داد و گفت شما زن و بچه داری و به این پول نیازمندتری.» البته شهید رضایی مجد اواخر شاغل شده و در صدا و سیما کار می کرد. فردی رسانه ای بود و در گروه تولید شبکه دو کار می کرد. همان طور که گفتم از فوتبال، درآمدی نداشت.

* اگر بخواهیم شهید مهدی رضایی مجد را بیاوریم در فوتبال امروز قرار بدهیم، شما چه سطحی را برای او تصور می کنید؟
طبیعتاً مثل دوستانی که از آنها اسم بردم الان می توانست یکی از سرمربیان باشگاه ها در فوتبال ایران باشد. او دوستان زیادی داشت و هر جا می رفت، وبگردی و محبتش به دل همه می نشست. فکر می کنم اگر امروز در ورزش بود، قطعاً به دنبال یادگیری و آموزش و تحرک بیشتر بود. حتی زودتر از چند نفری که به اروپا رفتند و معروف شدند، راهی اروپا می شد و به شهرت می رسید. زمانی که او به جبهه رفت، خیلی از بازیکنان حرفه ای ما مثل ناصر محمدخانی که سرآمد همه بود همراه با حمید درخشان به قطر رفته بودند. معدود بازیکنانی هم داشتیم که از قدیم در آلمان بازی می کردند اما اگر شهید رضایی مجد لژیونر می شد شاید خودش یک الگو و راهگشا بود. تصورم این است که اگر امروز در فوتبال ایران و در ورزش حرفه ای بود، سرمربی می شد. اگر هم در بحث مدیریتی ورود می کرد طبیعتاً چون حزب اللهی بود صد درصد مقام بالایی را کسب می کرد. در تربیت بدنی اصرار زیادی داشتند که مدیران از میان بچه های حزب اللهی انتخاب شوند.

* هیچ گاه در این مدت که شهید مهدی رضایی مجد در میان ما نیست، به این موضوع فکر کرده اید و جایی در دل تان لرزیده که کاش نرفته بود؟
بله، گاهی اوقات که فوتبال نگاه می کنیم و می بینیم که بازیکن میلیاردی مان کم کاری می کند، مثلاً در پست هافبک نفوذی که شهید مهدی بازی می کرد، در دل مان می گوییم که «اگر شهید ما الان بود، این توپ را گل می کرد یا برمی گشت عقب و غیرت به خرج می داد.» البته از نظر کلی هیچ گاه نمی گوییم کاش بود چون خود ما با این مقام و مرتبه شهید رضایی مجد در جامعه شناخته می شویم. طبیعتاً نمی خواهیم از این موقعیت سوءاستفاده کنیم ولی ارزش هایش را حفظ می کنیم. مثلاً حتی از عباس کارگر یاد می کنیم. وقتی بازیکن از سمت چپ نمی تواند حرکت کند، می گوییم «اگر عباس کارگر بود، این توپ را سانتر کرده بود.» این گونه گاهی اوقات یاد شهید مهدی می افتیم.

* زمانی که خبر شهادت شهید مهدی رضایی مجد آمد، واکنش اهالی فوتبال چه بود؟
فوتبالیست ها طبیعتاً ناراحت بودند. حتی خودشان یک مراسم در مسجد الجواد هفتم تیر به شکل باشکوه و خودجوش برگزار کردند. آقایان علی پروین و پناهگر زحمت کشیدند. خیلی هم مراسم شلوغ شد و در تشییع جنازه او هم چهره های زیادی شرکت کردند. در بسیاری از مراسم فوتبالی که الان با هماهنگی ها و نامه نگاری ها و جلسات انجام می شود، از شهید مهدی یاد می شد. عکس او را می بردند و ما را دعوت می کردند. یک مهمانسرا نیز در کمپ تیم های ملی در زمان ریاست علی کفاشیان به نام شهید مهدی رضایی مجد نامگذاری شد که یک هتل است و تیم های ملی پایه در آن اردو می زنند. آقایان علیرضا دبیر و محسن کاوه هم یک آکادمی کشتی منحصر به فرد در خیابان حافظ به اسم او نامگذاری کردند.

* چه شد که شهید رضایی مجد راهی پرسپولیس شد؟
شهید مهدی رضایی مجد در پرسپولیس بازی کرد ولی استقلالی بود! در دربی سال 1365 که 3 بر صفر به نفع پرسپولیس تمام شد و شاهرخ بیانی 2 گل زد، اتفاق خیلی جالبی برای ما رخ داد. آن زمان بازی را مستقیم از تلویزیون پخش نمی کرد و ما بازی را با تاخیر نگاه می کردیم. گل اول را که پرسپولیس زد، ما با شهید مهدی کری می خواندیم. یکی از استادیوم با موتور آمد و گفت: «بازی 3-هیچ تمام شد.» شهید مهدی گفت: «غیرممکن است.» گل دوم که پخش شد، بلند شد و از خانه بیرون رفت و اصلاً نایستاد بازی را کامل نگاه کند! او یک استقلالی بود ولی به پرسپولیس رفت.

257 251