خروج هفته ای 5 تا 15 هزار دلار سرمایه از کشور برای تبلیغات ماهواره ای/ به تبلیغات ماهواره ای وابسته شدیم

مهسا بهادری: سال گذشته فروش بالای هزار میلیارد تومانی گیشه برای سینمای دچار بحران در جذب مخاطب یک اتفاق مهم و اساسی به شمار می رفت. در میان خیل فیلم هایی که دخل و خرج خود را نمی توانستند با هم مطابقت بدهند و اصلا بود و نبود آنها بر پرده سینما فرقی نمی کرد و حتی ساخته شدن بسیاری از آنها شکست مطلق برای سازندگان بود، گیشه بالای هزار میلیاردی (البته فقط برای چند فیلم) خوشحال کننده بود.

حتی این عدد آن چنان شوقی ایجاد کرد که به سرعت آن را به کل سینما چسباندند و مسیولان آن را جزو افتخارات دوران کاری خود می دانند و از این فروش به عنوان تحول در سینما یاد می کنند.

22 مرداد سال گذشته قربان نجفی کارگردان فیلم «فصل ماهی سفید» در گفت وگو با اعتماد درباره نحوه تبلیغات فیلم ها در ماهواره ها گفته بود: رسانه های خارجی فارسی زبان هفته ای 5 هزار تا 15 هزار دلار از فیلمساز می گیرند تا فیلم هایشان را در رسانه شان تبلیغ کنند.

همان زمان قربان نجفی توضیح داده بود متاسفانه یکی از همین فیلم های روی پرده مبلغ گزافی حدود 250 هزار دلار به این ماهواره ها داده و تمام تبلیغات را برای فیلمش گرفته و البته همین دوستان سینماگر ما قیمت را بالا برده اند تا دست کسی به تبلیغات آنجا هم نرسد.

بر اساس شنیده های موثق ما، سال گذشته از سینمای ایران رقم بیش از صد میلیارد تومان به شبکه ماهواره ای جم تبلیغ داده شده و پخش کننده ها چنین رقم بالایی را برای تبلیغ فیلم شان هزینه کرده ان و تقریبا رقمی معادل یک ونیم میلیون دلار ارز از کشور خارج شده است.حالا این پرسش به وجود می آید که با توجه به این پرداخت بالا به ماهواره ها، آیا سود اصلی از اکران فیلم های کمدی را سینمای ایران برده یا ماهواره ها؟

به همین بهانه به گفت وگو با امیرحسین علم الهدی، منتقد سینما پرداختیم که در ادامه می خوانید.

چرا سازندگان آثار سینمایی سراغ تبلیغات ماهواره ای می روند؟

اگر موضوع این است که چرا سازندگان فیلم های سینمایی برای تبلیغات خود به ماهواره رجوع می کنند باید گفت که آن ها متوجه شده اند که ضریب نفوذ شبکه های ماهواره ای بیشتر از تلویزیون است البته این ماجرا درباره تنها 40 درصد از سینمای ایران صدق می کند و روی 60 درصد باقی فیلم ها تاثیر چندانی ندارد؛ چون برخی از فیلم ها هم تبلیغات ماهواره ای انجام دادند اما نتیجه ای نداشته است؛ نکته اساسی که باید به آن توجه کنیم این است که شبکه های ماهواره ای توانسته اند ضریب نفوذشان در ایران و در میان سینما دوستان افزایش دهند.

نکته بعدی این است که بر اساس اعداد و ارقام تبلغات در تلویزیون برای سازندگان صرف مالی ندارند و ترجیح می دهند همان هززینه یا کمتر انجام دهند و تبلغاتش فیلمشان را در شبکه ای انجام دهند که ضریب نفوذ بیش تری دارد.تا قبل از ریاست آقای جبلی و جلیلی بر صداوسیما، تلویزیون بین 400 تا 800 تیزر تبلیغاتی را به فیلم های سینمایی اختصاص می داد، یعنی به نوعی به کالاهای فرهنگی سوبسید می دادند؛ اما زمانی که این دوستان روی کار آمدند این معادله برعکس شد و اعلام کردند ما بین 10 تا 15 تیزر تبلیغاتی را به فیلم ها اختصاص می دهیم و اگر سازندگان تبلیغات بیش تری می خواهند باید هزینه پرداخت کنند. در حال حاضر هم عدد دقیقی از میزان پول دریافتی تلویزیون بابت پخش تیزرها در تلویزیون ندارم اما آخرین رقمی که در ذهنم هست این استدلال را به من می دهد که تبلیغ فیلم در ماهواره بسیار به صرفه تر از تلویزوین است. ضمن اینکه دریافت این رقم هنگفت آن هم در زمانی که تلویزیون بخش عمده ای از مخاطبانش را از دست داده، هیچ توجیهی ندارد. دلیل این افت مخاطب هم مشخص است، تلویزیون ایران تنها جایی است که تحت نظارت دولت است.

امیرحسین علم الهدی

بحث هدر رفت سرمایه و خروج هفته ای 5 تا 15 هزار دلار سرمایه از کشور چه می شود؟

می گویید هدر رفت سرمایه اما من این موضوع را اصلا قبول ندارم، چون همین ماجرا سبب فروش هزار میلیارد تومانی سینما شد. اصلا این موارد را رها کنید، من با پول خودم یک کالایی را تولید کردم و حالا می خواهم این را به دست مصرف کننده برسانم و برای این کار دو راه مقابلم قرار گرفته است، یک رسانه داخلی که ضریب نفوذ ندارد و دو رسانه خارجی که ضریب نفوذ دارد. انتخاب بین این دو گزینه کاملا بدیهی است، اگر واقعا دوست دارند که سینمای ایران به سمت پخش تیزر تبلغاتی در تلویزیون داخلی حرکت کنند، باید مرجعیت را برگردانند هر زمان این اتفاق رخ دهد قطعا بچه های سینما هم از این ماجرا حمایت می کنند.

با این توضیحات، سینمای ما تا چه اندازه به شبکه های ماهواره ای وابسته است؟ در واقع بدون این نوع از تبلیغات سینمای ما فلج است؟

بله، اما ما استثناهایی هم داشته ایم، شما «بچه زرنگ» را ببینید بدون تبلیغات خارجی فروش خیلی خوبی را برای خودشان ثبت کردند. اما با تمام این شرایط تجربه ثابت کرده قشری که ماهواره تماشا می کند، قشر نوجوان به بالا است، به همین دلیل مخاطبان هدف سینمای ما همان مخاطبان ماهواره هستند. حالا شما می گویید فلج شدیم؟ بله شدیم، چون چاره دیگری نداریم، یعنی آلترناتیوی نداریم، حتی همین شبکه های مجازی هم نهایتا 40 درصد می تواند در جذب مخاطب تاثیرگذار باشد و همچنان صفحه نمایش تلویزیون مخاطبان بیشتری دارد.

نداشتن بازار بین المللی در ایجاد این وضع تاثیرگذار است؟

بله، تا حدودی عدم حضور ما در بازارهای بین المللی هم در این ماجرا تاثیرگذار است. اصلا اگر ما بازار بین المللی داشتیم و تبلیغات ماهواره ای انجام می دادیم هیچ ایرادی نداشت، اصلا این اتفاق در همه جای دنیا رخ می دهد، اما اینکه تبلیغاتی که به ماهواره می دهیم برای جذب مخاطب داخلی است مشکل دارد.

با توجه به این ماجرا اینکه مدیران سینمایی این فروش را به نام خودشان ثبت کردند و آن را یک دست آورد بزرگ در سینما قلمداد کردند، صرفا ماحصل عملکرد مدیران نیست، درست است؟

اصولا هرجا بخواهیم وارد کارکردهای یک سینما بشویم، از کل به جز می رسیم، ما سال گذشته 28 و نیم میلیون مخاطب داشته ایم و در سال 1397 هم ما 28 و نیم میلیون مخاطب داشته ایم، البته با ضریب صندلی بیش تر نسبت به پنج سال گذشته که این یعنی رشد، اما این مهم است که ما چگونه به این وضعیت رسیدیم و چه تغییرهایی داشتیم. ما 100 میلیارد تومان پول دادیم تا هزار میلیارد تومان فروش داشته باشیم و این رقم حاصل فروش ده فیلم است و باقی فیلم ها عمدتا کارکرد اقتصادی نداشتند. حالا پیرو همین ماجرا هم نمی توانیم بگوییم این ماجرا حاصل ضعف مدیران سینمایی است بلکه باید بگوییم حاصل از دست رفتن کارکردهای تلویزیون است.

کما اینکه مدیران فرهنگی برای اینکه سینما به فروش خوبی برسد، چشمانشان را روی هم گذاشتند تا تبلیغات ماهواره ای انجام شود و به نظرم این یک نکته بسیار مثبت است.

245245