اراذل و اوباش دیگر فقط یک تهدید محلی یا خیابانی نیستند؛ آن ها امروز به تهدیدی امنیتی روانی و اجتماعی در سطح ملی بدل شده اند. اگر در گذشته تنها در محلات حاشیه نشین دیده می شدند امروز در فضای مجازی با فالوورهای چند هزار نفری قدرت نمایی می کنند؛ به تازگی فرمانده کل فراجا با صراحت اعلام کرده است که «از روی این افراد رد خواهیم شد» این جمله صریح نه صرفاً یک تهدید؛ بلکه مطالبه ای ملی برای مقابله جدی با پدیده ای است که امنیت شهروندان را به چالش کشیده است.
به گزارش وبگردی بررسی میدانی و گفتگو با شهروندان در مناطق مختلف شهر تهران نشان می دهد که قمه کشی عربده کشی درگیری های دسته جمعی و زورگیری های بی پرده دیگر بخشی از تجربه روزمره برخی از مردم شده است. این اتفاقات نه تنها امنیت فیزیکی بلکه روان عمومی جامعه را هم خدشه دار کرده است.
از منظر جامعه شناسی وقتی ساختارهای کنترل اجتماعی تضعیف شوند گروه هایی که خود را فراتر از قانون می دانند با استفاده از خشونت آشکار حس «بی پناهی» را در جامعه افزایش می دهند. این پدیده به گفته بسیاری از جامعه شناسان باعث زایش خشونت ثانویه در لایه های دیگر اجتماع می شود؛ قربانی امروز می تواند مجرم فردا باشد.
الگوی معیوب؛ وقتی خلافکاران در فضای مجازی قهرمان می شوند
رسانه های اجتماعی به بستری برای بازتولید شهرت و قدرت تبدیل شده اند. امروز بسیاری از اراذل با انتشار تصاویر سلاح سرد زندگی شبانه مواد مخدر و خشونت های خیابانی برای خود بِرند می سازند. الگوسازی معکوس در این فضا نوجوانان و جوانان را که در شرایط اقتصادی نامطلوب تبعیض و یا نبود الگوی سالم رشد یافته اند؛ به سمت این افراد جذب می کند.
این چهره ها در فضای مجازی به عنوان «مرد میدان» یا «لات با معرفت» جا زده می شوند در حالی که در واقع مصداق تهدید مستقیم علیه امنیت عمومی اند. مسئولیت رسانه ها و پلتفرم های دیجیتال در این زمینه انکارناپذیر است.
سردار مجید در گفت وگو با وبگردی در خصوص فعالیت های اراذل و اوباش در صفحات مختلف شبکه های اجتماعی و انتشار کلیپ های شرارت آمیز و فروش سلاح و مهمات در قالب عکس داده نما و عرضه تجهیزات مذکور برای فروش اظهار می کند که این گونه موارد همواره در رصد پلیس فتا قرار داشته و در صورت بررسی و احراز صحت موارد بلافاصله با هماهنگی پلیس های تخصصی اقدامات مقابله ای و قضایی لازم الاجرا خواهد شد.
رئیس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات در ادامه صحبت های خود بیان می کند که در تحلیل پرونده های تشکیل شده در کنار انگیزه های مجرمانه مذکور موارد دیگری از جمله ایجاد صفحات با هدف جذب فالوئر و ارائه تبلیغات برای ارتکاب جرم فوق؛ کلاهبرداری به بهانه فروش سلاح و مهمات از طریق دریافت وجه و عدم ارائه سلاح و مهمات یا ارجاع افراد به درگاه های پرداخت جعلی به منظور دستیابی به رمز عبور و سایر اطلاعات فردی و شخصی نیز مشاهده می شود.
برخورد قانونی؛ نیاز به بازدارندگی و اصلاح همزمان
بسیاری از پرونده های اراذل و اوباش اگرچه با پیگیری نیروهای انتظامی به مرحله بازداشت می رسند اما در فرایند قضایی با پیچیدگی ها و تأخیرهایی روبه رو می شوند. مطالبه اصلی در این بخش اصلاح قوانین موجود افزایش شدت و سرعت برخورد قضایی و در کنار آن ایجاد مسیرهای اصلاح رفتاری برای این افراد است.
مجازات باید بازدارنده علنی و هوشمند باشد. در کنار آن دستگاه قضا باید قوانینی را تدوین کند که با رفتارهای خشن در فضای مجازی نیز مقابله کند. کسی که با انتشار یک ویدئوی خشن هزاران نفر را به خشونت جذب می کند مسئول پیامدهای آن نیز هست.
به گفته عبدزاده جرم شناس برای کنترل پدیده اراذل و اوباش باید دو دسته افراد مورد توجه قرار گیرند. یکی افرادی که سابقه شرارت و عناوین مجرمانه دارند که باید با پایش دائم و بهره مندی از اصول فنی تحت نظارت قرار گیرند تا از نظر روانی درک کنند که همواره در تیررس قانون هستند و دوم هم افرادی هستند که مستعد ارتکاب جرمند و می توان با بهره مندی از علوم و فنون پیشگیری از جرم تا حد زیادی آن ها را کنترل کرد.
مطالبه از دستگاه قضایی؛ قاطعیت عدالت و پیشگیری
از قوه قضاییه انتظار می رود که با همکاری نهادهای امنیتی و انتظامی مسیر رسیدگی به پرونده های اراذل و اوباش را تسهیل و تسریع کند.
علی الستی یک جامعه شناس ارتباطات نیز در گفت وگو با وبگردی با بیان اینکه به برای پیشگیری از وقوع این جرائم باید زمینه های اقتصادی جامعه را بهبود ببخشیم اظهار می کند: از لحاظ فرهنگی باید در این زمینه آموزش هایی به خانواده ها ارائه کنیم و در واقع محیط مناسبی از هر جهت برای رشد و توسعه فردی نوجوانان و جوانان ایجاد کنیم که اصلا به سمت هیچ نوع جرم و خشونتی گرایش پیدا نکنند.
از همه مهم تر آگاه سازی خانواده ها و مدارس از طریق آموزش رسانه ای و مهارتی برای پیشگیری از جذب نوجوانان به این جریان است. شرح مسیر نادرستی که نوجوانان و جوانان ما در برخی از خیابان ها و صفحه های مجازی از این دست افراد یا به عبارتی اراذل و اوباش می بینند.
مرتضی عبدزاده جرم شناس نیز در بخشی از گفت وگوی خود با وبگردی در خصوص اراذل واوباش بیان داشت که برخورد با اراذل و اوباش جزو وظایف ذاتی پلیس است و نیاز به اعلام ندارد. مردم توقع عقلانی و منطقی دارند که این موضوع به صورت دائم همه گیر و همه جانبه پیگیری شود.
وی همچنین در ادامه عنوان می کند: این افراد از لحاظ شخصیتی دارای سابقه مجرمیت هستند و باید با آن ها به گونه ای مجزا از افراد مستعد ولی فاقد جرم برخورد شود. این برخورد باید علاوه بر علمی و منطقی بودن کاملاً قانونی نیز باشد. نباید این گونه باشد که تنها در مقطعی بنا به سیاست یا شرایطی اقدامی صورت گیرد و بعد رها شود و پدیده دوباره بروز کند. هرچه این پایش دائمی و همه گیر باشد به نفع جامعه خواهد بود و هزینه های مادی و معنوی آن را کاهش خواهد داد.
بازگشت به نظم اجتماعی با قدرت قانون و شفافیت رسانه
پدیده اراذل و اوباش تنها با قاطعیت پلیس یا هیاهوی فضای مجازی مهار نمی شود؛ نیازمند اراده جمعی است. قانون باید با قدرت بازدارنده اش عمل کند رسانه ها باید حقیقت را شفاف نشان دهند و جامعه باید الگوهای معیوب را پس بزند. این مسیر طولانی و سخت است اما اگر آغاز نشود فردا را برای ما ناامن تر خواهد کرد.
الستی جامعه شناس ارتباطات در این باره بیان می کند که علاوه بر اینکه قوه قضائیه باید احکام سنگین برای این زورگیران ببرد رسانه ها نیز باید تصاویر اجرای حکم و در واقع عاقبت این افراد را نیز به کل جامعه نشان دهند تا سایرین نیز از این اقدامات دست بردارند.
پایان خبر وبگردی
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "از قمه تا استوری؛ بازنمایی اراذل و اوباش در فضای حقیقی و مجازی" هستید؟ با کلیک بر روی اجتماعی، به دنبال مطالب مرتبط با این موضوع هستید؟ با کلیک بر روی دسته بندی های مرتبط، محتواهای دیگری را کشف کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "از قمه تا استوری؛ بازنمایی اراذل و اوباش در فضای حقیقی و مجازی"، کلیک کنید.